
D vitamini fazlalığı belirtileri özellikle de düzenli D vitamini takviyesi kullanan kişiler tarafından merak edilen ve araştırılan konulardan bir tanesidir.
İskorbüt, günümüzde nadir olarak rastlanan bir hastalıktır. Uzun yıllar önce deniz üzerinde uzun süre kalan denizcilerde rastlanan iskorbüt hastalığı, buharlı gemilerin icat edilmesi ve deniz aşırı ülkelere seferlerin yapılması ile ortaya çıkmıştır. Okyanus üzerinde uzun süre kalan 2 milyonun üzerinde denizcinin ölümüne sebep olan skorbüt, günümüzde yeterli ve dengeli beslenme sorunu yaşayan ve özellikle C vitamini alımında zorlanan kişiler için hala önemli bir sağlık sorunudur.1 Skorbüt hastalığı hakkında merak ettiğiniz tüm detaylar ile “Skorbüt hastalığı nedir?” ve “Skorbüt hastalığı hangi vitamin eksikliğinde görülür?” sorularının cevabı için okumaya devam edin.
İçerikler (Gizle-)
Skorbüt Hastalığı Nedir?
Skorbüt Hastalığı Neden Olur?
İskorbüt Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Letarji
Vücut Ağrıları
Şişlikler
Morluklar
Ağız ve Diş Sorunları
Yara İyileşmesinde Gecikme
Skorbüt Hangi Vitamin Eksikliğinde Görülür?
Skorbüt Hastalığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Skorbüt, besinlerle vücudun ihtiyaç duyduğu C vitamini miktarının karşılanamaması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Tıbbi anlamda şiddetli C vitamini yetersizliğine bağlı olarak gelişir. C vitamini eksikliği belirtileri, C vitamini açısından düşük bir beslenme programını takip edenlerde ya da vitaminin emiliminde sorun yaşayanlarda görülür. İskorbüt hastalığı meydana gelecek kadar şiddetli bir C vitamini eksikliği nadir olarak yaşanır.2
İskorbüt hastalığı, C vitamini eksikliği hastalığı olarak da bilinir. İnsan vücudu C vitamini sentezleme kabiliyetine sahip değildir. Aynı zamanda C vitamini suda eriyen bir vitamin olduğu için vücut tarafından depolanamaz. İnsanlar, ihtiyaç duyduğu C vitamini miktarını besinlerle ve takviyelerle vücuda almak zorundadır. Bu hastalığa yakalananların büyük bir çoğunluğu C vitamini içeren besinlere erişmekte zorlanır. C vitamininden zengin besinler hakkında daha detaylı bilgiler için “C vitamini nelerde var?” yazımızı okuyabilirsiniz.
Diyetin yanı sıra bazı tıbbi durumlarda şiddetli C vitamini yetersizliğine neden olarak iskorbüt hastalığı riskini artırabilir. Skorbüt hastalığı nedenleri ve risk faktörleri arasında aşağıdakiler sayılabilir:
İskorbüt hastalığı, tedavi edilmediğinde semptomları artan ilerleyici bir hastalıktır. En yaygın görülen skorbüt hastalığı belirtileri arasında aşağıdakiler yer alır:
Letarji, vücut fonksiyonlarının yavaşladığı ve kişinin sürekli uykulu olduğu bir tıbbi durumdur. Vücut zayıflığının yanı sıra yataktan kalkamayacak kadar uyuşukluk hissi yaratabilir. Halsizlik ve yorgunluk ile ilgili daha detaylı bilgiler için “Halsizlik ve Yorgunluğun Nedenleri” yazımızı inceleyebilirsiniz. Letarji, genellikle iskorbüt hastalığının ilk belirtileri arasındadır.1
İskorbüt hastalığı, öncelikle vücut eklemlerinde ağrılara yol açar. Ağrı, daha sonra tüm vücut dokularında hissedilir ve genellikle gripten kaynaklanan vücut ağrılarına benzer özelliktedir.1
Vücutta özellikle kollar ve bacaklarda şişlikler oluşur. Ödemler gözle görülür şekildedir ve kişide rahatsızlık hissi yaratır.1
Skorbüt hastalarının ciltlerine en ufak bir dokunuş morarmaya neden olur. Hastalık nedeniyle gelişen iç kanama ciltte lekeli bir görünüme yol açar.1
Skorbüt hastalığında diş etleri gözenekli bir hale gelir ve süngerimsi bir görünüme sahip olur. Nefes kötü kokar ve diş etlerindeki gevşeme nedeniyle dişler sallanabilir.1
Vücut dokularındaki herhangi bir yara ya da darbelerde geç iyileşme gözlenir. C vitamini kolajen sentezinde görev alır ve kolajen yara iyileşmesinde önemli rol oynayan bir proteindir. Skorbüt hastalığında C vitamini yetersizliğine bağlı olarak kolajen sentezinde azalma yaşanır ve vücut yaralanan dokuları iyileştirecek yeterli kolajeni sentezlemekte zorlanabilir. Aynı zamanda dudak, ağız, burun kanalları ve orta kulak mukozalarında kanamalar gözlenebilir. İskorbüt hastalığı tedavi edilmediğinde büyük olasılıkla kalp ve beyin yakınında bir kanamadan dolayı hasta kaybedilebilir.1
“Skorbüt hangi vitamin eksikliği sonucu oluşur?” sorusunun cevabı C vitaminidir. C vitamini; kemik ve bağ dokusunun gelişiminden, büyümesinden ve iyileşmesinden sorumludur. Aynı zamanda kan damarlarının normal fonksiyonlarını yerine getirebilmesine yardımcı olur. Diş ve diş etlerinin sağlığının korunmasını destekler. Kırmızı kan hücrelerinin sentezlenmesinde önemli rol oynayan demirin vücut tarafından emilimi ve kullanımına katkıda bulunur. Tüm bunlara ek olarak bağışıklık sistemi fonksiyonlarının güçlenmesi ve yara iyileşmesine yardımcı olur. Güçlü bir antioksidan olan c vitamini, hücreleri serbest radikal denilen zararlı bileşenlere karşı korur. Diyet ile yeterince C vitamin alamayan kişilerde vücut, yaşam fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremez ve skorbüt hastalığı riski artar. 2
Skorbüt tedavisi mümkün bir hastalıktır. Hastalık belirtilerini yaşadığınızı düşünüyorsanız mutlaka doktora gitmeniz gerekir. Doktorunuz beslenme geçmişiniz hakkında ayrıntılı bilgi almak için size sorular sorar ve iskorbüt hastalığı belirtileri için kapsamlı bir muayene gerçekleştirir. Bunlara ek olarak kandaki C vitamini miktarını belirlemek amacıyla kan testleri isteyebilir. İskorbüt hastalığında kandaki C vitamini seviyesi genellikle litre başına 11 mikromolden daha düşüktür. Bu durumda iskorbüt tedavisi için vücuda yüksek C vitamini verilmesi planlanır. Doktorunuz damar yoluyla ya da takviyelerle günlük C vitamini alımını artırabilir. Genellikle skorbüt hastası çocuklarda günde 300 mg, yetişkinlerde ise 500-1000 mg C vitamini takviyesi alınması önerilir. Genellikle skorbüt tedavisini takip eden 48 saat içinde hasta kendini daha iyi hissetmeye başlar ve ortalama 2 hafta içinde tamamen iyileşme söz konusudur. Günlük önerilen C vitamini miktarının karşılanmasına yardımcı olmak için C vitamininden zengin bir diyet ile tedaviyi destekleyebilirsiniz.2 3 Günlük C vitamini ihtiyacı yaşa, cinsiyete ve bazı özel durumlara göre değişir;
Tüm bunlara ek olarak sigara içen kişilerin günlük ihtiyaç duyduğu c vitamini miktarına 35 miligram daha ek c vitamini tüketmeleri önerilir.2 3
Skorbüt hastalığına yakalanma riskini azaltmak için diyet ile önerilen günlük C vitamini ihtiyacının karşılanmasını sağlayabilirsiniz. C vitamininden zengin çilek, elma, portakal, mandalina gibi taze meyveler ile domates, brokoli, patates, biber, salatalık gibi taze sebzeleri beslenme programına ekleyebilirsiniz.2 3
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
Önerilen Bloglar
D vitamini fazlalığı belirtileri özellikle de düzenli D vitamini takviyesi kullanan kişiler tarafından merak edilen ve araştırılan konulardan bir tanesidir.