Uzm. Dr. Çiğdem Ş.
03.11.2023

Maydanozun Faydaları: Maydanoz Yemenin Vücuda Yararları

Akdeniz’e özgü çiçekli bir bitki olan maydanoz, geleneksel olarak uzun yıllar boyunca yüksek tansiyon, alerji ve iltihaplı hastalıklar gibi farklı durumların tedavisinde kullanılmıştır. Maydanoz faydaları açısından değerlendirildiğinde sağladığı önemli besin değerlerinin yanı sıra sağlık açısından potansiyel olarak güçlü bir besin olarak tanımlanabilir.1 Farklı bir deyişle maydanoz, vitamin, mineral ve antioksidan özellikleri nedeniyle kişiye pek çok sağlık faydası sağlayabilir. Maydanoz, C vitamini ve diğer antioksidanlar açısından zengindir. Bu da onun diyabet ve felç gibi ciddi sağlık sorunlarının riskini azaltmaya yardımcı olabileceği anlamına gelebilir.2 Bu yazıda sıklıkla merak edilen “Maydanozun cilde faydaları nelerdir?” ve “Maydanozun cinselliğe faydaları nelerdir?” gibi pek çok sorunun yanıtını bulabilirsiniz.

İçerikler (Gizle-)
  1. Maydanoz Faydaları Nelerdir?

    1. Diyabete Karşı Koruma Sağlayabilir

    2. Kemik Sağlığını Destekleyebilir

    3. Menstruasyonu Düzenleyebilir

  2. Maydanozun Cilde Faydaları Var mıdır?

  3. Maydanozda En Çok Hangi Vitamin Bulunur?

    1. Önemli Bir C Vitamini Kaynağıdır

    2. K Vitamini Açısından Zengindir

    3. A Vitamini Açısından Zengindir

  4. Maydanozun Besin Değerleri Nelerdir?

  5. Günde En Fazla Kaç Maydanoz Yenilmelidir?

  6. Maydanoz Yemek Kilo Aldırır mı?

  7. Maydanoz Nasıl Tüketilirse Daha Faydalı Olur?

içerik

Maydanoz Faydaları Nelerdir?

Maydanoz binlerce yıldır anemi ve artrit gibi hastalıkların geleneksel tedavi yöntemi ve şişkinliği azaltan bir gaz giderici olarak kullanılmıştır. Ayrıca afrodizyak ve hipotansif özelliklere sahip olduğu iddia edilir.3 Taze maydanozun kalorisi düşük olmasına rağmen A, K, C gibi vitaminler bakımından yüksektir. A ve C vitaminleri göz ve cilt sağlığının yanı sıra bağışıklık sistemini güçlendirmek için de gereklidir. C vitamini aynı zamanda güçlü bir antioksidandır ve vücuttaki iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olur. K vitamini uygun kan pıhtılaşması için gereklidir ve kemik ve kalp sağlığını destekler.4

Maydanozun, hastalıklarla mücadele eden en güçlü yedi bitkiden biri olduğuna inanılır. 6 Tıpkı yeşil biber faydaları gibi maydanozun faydaları da onun zengin bileşenlerinden kaynaklanır. Maydanoz faydaları içeriğinde bulunan; kumarinler, furanokumarinler, askorbik asit, karotenoidler, flavonoidler, apiol, çeşitli terpenoik bileşikler, fenil propanoidler, ftalidler ve tokoferol gibi ana bileşenlerinden gelir. Bu bileşenler sayesinde maydanoz; antimikrobiyal, antianemik, menorajik, antikoagülan, antihiperlipidemik, antihepatotoksik, antihipertansif, diüretik etkiler, hipoglisemik, hipoürisemik, anti oksidatif ve östrojenik aktiviteler dahil olmak üzere bir dizi olası olumlu etkiye sahiptir. Öyle ki bazı ülkelerde maydanoz faydaları nedeniyle hipertansiyon, diyabet, kalp ve böbrek hastalıklarının tedavisine destek olmak için kullanılır.5 Maydanozun ve maydanozun sapının faydaları şu şekilde sıralanabilir

Diyabete Karşı Koruma Sağlayabilir

İçeriğinde bulunan mirisetin de maydanozun faydaları arasında gösterilir. Yapılan bazı araştırmalar, mirisetinin kan şekeri düzeylerini düşürebildiğini ve insülin direncini azaltabildiğini gösterir. Aynı zamanda anti-inflamatuar etkiler sağladığı ve kandaki fazla yağı giderdiği de aynı çalışmada görülmüştür.13 Benzer şekilde farklı çalışmalar da maydanozun diyabete karşı koruyucu olabileceğini gösterir. Maydanoz çayı faydaları olarak gösterilen bu araştırma; maydanoz çayının antidiyabetik özelliklere sahip olabileceğini ve daha iyi kan şekeri kontrolünü desteklemeye yardımcı olabileceğini doğrular. Maydanoz çayı, taze veya kurutulmuş halde sadece kaynar su ve maydanoz kullanılarak kolayca hazırlanabilen rahatlatıcı bir içecektir. Olduğu gibi tüketilebileceği gibi biraz bal, limon suyu veya şekerle tatlandırılarak da tüketilebilir.15

Kemik Sağlığını Destekleyebilir

Maydanozun faydaları arasında gösterilebilen K vitamini, kalsiyum emilimini artırmaya ve idrarla kalsiyumun vücut dışına atılmasını azaltmaya yardımcıdır. Bu etkisi nedeniyle maydanozun kemik sağlığını iyileştirici etki gösterebileceği düşünülür. Yapılan bir araştırmada, yüksek K vitaminine sahip olan kişilerde %22 oranında daha az kırık geliştiği gösterilir.13,16 Bu faydanın sağlanması için yaklaşık olarak on dal maydanoz yemesi yeterli olabilir.13

Menstruasyonu Düzenleyebilir

Maydanozun suyunun faydaları arasında onun hormonların dengelenmesine yardımcı olmak için östrojen üretimini etkileyebilen miristisin ve apiole bileşiklerini içermesi gösterilebilir.15,19 Ayrıca adet akışını uyaran bir madde olan emenagog olarak da görev yaptığı düşünülür.15,20 Bu nedenle maydanoz çayı, sağlıklı adet görmeyi destekleyebilir.15 Maydanoz yağı faydaları arasında da amenore ve dismenore tedavisi olduğu da iddia edilir.26

Maydanozun faydaları son derece geniş bir yelpazede yer alır çünkü içeriğinde bulunan bileşikler son derece çeşitlidir. Bu bileşiklerin en önemlilerinden biri olan C vitamini, ciltte, kemiklerde, kaslarda, eklemlerde, tendonlarda ve vücudun diğer kısımlarında bulunan bir protein olan kolajenin sentezinde de rol oynar.15,21 C vitamini yara iyileşmesi, besin emilimi ve kemik oluşumu için de gereklidir. Bu nedenle diyete maydanoz veya maydanoz çayı eklemek, C vitamini ihtiyacını karşılamaya yardımcı olarak kişinin sağlıklı kalmasını sağlayabilir.15 C vitamini açısından zengin olan maydanoz, bu yönüyle greyfurt faydaları ile benzerlikler taşıyabilir.

Menstruasyonu Düzenleyebilir

içerik1

Maydanozun Cilde Faydaları Var mıdır?

Tıpkı mandalina faydaları gibi maydanozun da cilde olumlu etkileri bulunur. Maydanozda bulunan C vitamini, kolajen sentezinde rol oynar.15 Kemiklerde, kaslarda ve kanda bulunan kolajen, cilt elastikiyetinden sorumlu bir proteindir. Cildi dörtte üçü nü ve vücuttaki proteinin üçte birini oluşturur. Maydanoz tüketerek kolajen sentezi desteklenebilir ve böylece kolajen, cildin nemini ve elastikiyetini artırarak yaşlanma belirtilerini geciktirebilir. Ayrıca kolajen, kırışıklıkların azalmasına da yardımı olabilir.22 Limonlu maydanozun faydaları arasında cilt sağlığının gösterilmesinin nedenleri bu şekilde açıklanabilir.

Maydanozda En Çok Hangi Vitamin Bulunur?

Mutfakta sıklıkla kullanılan maydanoz, pek çok farklı vitamin türünü içerisinde barındırır. Öyle ki 30 gram taze maydanozda 11 kalori, 2 gr karbonhidrat, 1 gr protein, 1 gr yağ, 1 gr lif barındırır. Günlük alınması gereken folatın %11’ini, potasyumun ise %4’ünü barındırır. Bununla beraber A, C, K vitaminleri açısından son derece zengindir. Öyle ki aynı miktar maydanoz tüketildiğinde günlük ihtiyaç duyulan K vitaminin %547’si; A vitaminin %108’i ve C vitaminin %53’ü karşılanabilir.1 Tüm bunlar maydanoz yemenin faydaları arasında sayılabilir. Peki maydanozda en çok hangi vitaminler bulunur?

Önemli Bir C Vitamini Kaynağıdır

Maydanozun faydaları dendiğinde akla ilk gelenlerden biri onun iyi bir C vitamini deposu olmasıdır.1 C vitamini, antioksidan görevi gören ve hastalıkların önlenmesinde önemli bir rol oynayan suda çözünen önemli bir vitamindir.15 Yarım bardak kadar taze kıyılmış maydanoz, günlük C vitamini ihtiyacının yaklaşık olarak %53’ünü karşılayabilecek kadar fazla C vitamini içerir. Buna karşın sadece 1 gram yağ ve 11 kalori içermesinden dolayı da düşük kalorili besleyici gıdalar arasında sayılır.1 Askorbik asit olarak da bilinen C vitamini, tüm vücut dokularının büyümesi, gelişmesi ve onarılması için gereklidir. Kolajen oluşumu, demir emilimi, bağışıklık sisteminin düzgün işlemesi, yara iyileşmesi, kıkırdak, kemik ve dişlerin bakımı da dahil olmak üzere birçok vücut fonksiyonunda önemli rol oynar. C vitamini, serbest radikaller olarak adlandırılan zararlı moleküllerin yanı sıra toksik kimyasallar ve sigara dumanı gibi zararlı etkenlerin neden olduğu hasara karşı koruma sağlayabilen birçok antioksidandan biridir. Serbest radikaller artrit gibi ciddi sağlık sorunlarının oluşmasına ve gelişmesine yol açabilir. Ayrıca kandaki yüksek C vitamini seviyeleri, genel sağlık için ideal beslenme belirteci olabilir. Suda çözünen C vitamini aynı nedenle vücutta depolanamaz.7 Dolayısıyla C vitamini ihtiyacını karşılamak için yemeklerde ve salatalarda maydanoz tüketilmesi önerilebilir. Maydanozun içerdiği C vitamini, tıpkı portakal faydaları gibi maydanoz kürü faydaları arasında da gösterilebilir.

K Vitamini Açısından Zengindir

30 gram kadar taze kıyılmış maydanoz, yetişkin bir bireyin günlük olarak ihtiyaç duyduğu K vitamini miktarının %547’sini karşılar. Kan pıhtılaşması ve kemik sağlığı için önemli olan K vitamini, kişide kırık gelişme riskinin azalmasına yardımcı olabilir. K vitamini, osteoblast adı verilen kemik yapıcı hücreleri destekleyerek daha güçlü kemikler oluşmasına yardımcı olur. Aynı zamanda kemik mineral yoğunluğunu artıran bazı proteinleri de aktive eder. 1,8 Dolayısıyla diyet yoluyla yeterince K vitamini almanın, kemik yoğunluğunu iyileştirmeye ve kırık riskini azaltmaya destek olabilecek söylenebilir. Böylece maydanozun faydaları arasında kemik sağlığının desteklenmesi sayılabilir.1

A Vitamini Açısından Zengindir

Yarım bardak kadar taze kıyılmış maydanoz yetişkin bir bireyin günlük olarak ihtiyaç duyduğu A vitaminin %108’ini karşılayabilir. Retinol olarak da adlandırılan A vitamini, göz sağlığı için gereklidir çünkü gözün en dış tabakası olan korneanın ve ayrıca gözün önünü ve göz kapaklarının içini kaplayan konjonktivanın korunmasına yardımcı olur.1,9 A vitamini ayrıca beyaz kan hücrelerinin üretimini ve aktivitesini uyarır; kemiğin yeniden şekillenmesinde rol alır; vücudun iç yüzeylerini kaplayan sağlıklı endotel hücrelerinin korunmasına yardımcı olur ve üreme için ihtiyaç duyulan hücre büyümesini ve bölünmesini düzenler.10 Dolayısıyla maydanoz kürünün faydaları arasında gece körlüğü, özellikle boğaz, göğüs ve karın bölgesindeki enfeksiyonlar, foliküler hiperkeratoz, doğurganlık sorunları, çocuklarda büyümenin gecikmesi gibi bir dizi sağlık sorununun önlenmesine yardımcı olması sayılabilir.11

Maydanozun Besin Değerleri Nelerdir?

Taze maydanozun 60 gramlık porsiyonu 22 kalori içerir ve bu porsiyonda 0,5 gr yağ, 1,8 gr protein ve 3,8 gr karbonhidrat bulunur. Bu miktardaki maydanozun 0,5 gramı şeker ve 2 gramı diyet lifi, geri kalanı ise kompleks karbonhidrattır. Taze maydanoz, porsiyon başına 0,1 gr doymuş yağ ve 0 mg kolesterol içerir.23

Kırmızı biber faydaları gibi maydanozun da olumlu sağlık etkileri, içerdiği besin değerlerinden gelir. 60 gram kadar maydanozda 252 mcg A vitamini, 3032 mcg beta karoten, 91 mcg folat, 79 mcg C vitamini, 0,45 mg E vitamini, 984 mcg K vitamini, 7,7 mg kolin, 82 mg kalsiyum, 30 mg magnezyum, 34 mg fosfor, 332 mg potasyum, 33 mg sodyum, 1,8 gram protein, 3,8 gr karbonhidrat, 1,98 gr lif, 0,51 gr şeker bulunur.23

Maydanozun Besin Değerleri Nelerdir?

Günde En Fazla Kaç Maydanoz Yenilmelidir?

Maydanoz çoğu insanın risk almadan tüketebileceği düşük kalorili bir besindir.2 Yaygın olarak tüketilen bir gıda olan maydanoz genellikle güvenli olarak kabul edilir ancak içeriğinde bulunan miristisin ve apiol, uterusu uyarabilir.24 Bu nedenle hamilelik sırasında aşırı miktarda maydanoz tüketiminden kaçınılmalıdır.13,14 Miristisin ayrıca plasentayı geçebilir ve fetüsün kalp atış hızını artırabilir. Bu nedenle aşırı maydanoz tüketimi hamile kadınlar için tehlikeli olabilir.2,24

Maydanoz tohumlarından yapılan çay, fincan çay başına 1 g tohum kullanılarak günde 2 ila 3 gr gibi bir dozda kullanılmalıdır.24

Maydanoz Yemek Kilo Aldırır mı?

Maydanozun besin değerleri göz önünde bulundurulduğunda yemekler ve salatalarla birlikte, dozunda tüketilen maydanozun kilo aldırmayacağını söylemek mümkündür.

Maydanoz Nasıl Tüketilirse Daha Faydalı Olur?

Maydanoz, birçok yemeğe eklenmesi kolay, çok yönlü bir bitkidir. Makarna veya çorbaların üzerine garnitür olarak kullanılabileceği gibi, doğranarak salatalara eklenebilir. Pesto sos yapımında, el yapımı pizzalarda, meyve sularında kullanılabilir. Kurutulmuş maydanoz, taze maydanoza kıyasla 17 kat daha fazla antioksidan içerdiğini belirten araştırmalar bulunur.25 Ancak maydanozun nasıl tüketilmesi gerektiği, kişinin hangi sağlık etkilerinden faydalanmak istediğine göre değişebilir. Örneğin maydanoz tohumu faydaları arasında bulunan gaz giderici etki için, maydanoz tohumu, idrar söktürücü olarak maydanoz kökü kullanılabilir.26 

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır

Önerilen Bloglar

Uzm. Dr. Çiğdem Ş.
28.02.2024

Ramazanda Halsizlik Neden Olur? Nasıl Geçer?

İslam dini için kutsal bir anlamı olan Ramazan ayında, yetişkin Müslümanlar bir ay boyunda şafak vaktinden gün batımına kadar oruç tutar.

Uzm. Dr. Çiğdem Ş.
06.12.2023

Balık Yağı Boy Uzatır Mı

Boy uzunluğunu belirleyen en önemli faktör genlerdir. Kişinin DNA profili boy uzunluğunun yaklaşık %80’inin oluşturur

Uzm. Dyt. Özgür G.
20.11.2023

Hangi Vitamin Eksikliği El Titremesi Yapar?

El titremesi, çeşitli sağlık sorunlarının belirtisi olabilir.