B1 Vitamini (Tiamin)
B1 vitamini, diğer adıyla tiamin, enerji metabolizmasında kritik rol oynar. Hücresel enerji üretiminde birçok enzimin aktivasyonuna yardımcı olan tiamin; hücrelerin büyümesi, gelişmesi ve normal fonksiyonlarını sürdürebilmesi için gerekli bir vitamindir. B1 vitamininin yarılanma ömrü kısadır, bu nedenle beslenme yoluyla düzenli olarak tam tahıllar, et, balık gibi tiamin zengini yiyecekler tüketmek gerekir. Gerekli durumlarda doktorunuz takviye kullanmanızı da önerebilir.1,2
B2 Vitamini (Riboflavin)
Riboflavin olarak da adlandırılan B2 vitamini, hücrelerde bulunan enzimlerin birçoğunun yapısında yer alır. B1 vitamini; hücre büyümesi, gelişimi ve fonksiyonları üzerinde etkilidir.
Yağ metabolizmasında önemli role sahip olan B2 vitamini, diğer B grubu vitaminleriyle birlikte vücudun yiyecekleri enerjiye dönüştürmesine yardımcı olur. Yumurta, sakatat, et, süt ve süt ürünleri, riboflavin açısından zengin yiyecekler arasında yer alır.1,3
B3 Vitamini (Niasin)
B3 vitamini, hücresel enerji üretiminde rol oynayan enzimlerin önemli bir bileşenidir. Bir diğer adı niasin olan B3 vitamini; yiyeceklerden enerjinin salınmasına yardımcı olur. Karbonhidratlar, yağlar ve proteinlerdeki potansiyel enerjiyi hücrelerin kullanabileceği enerjiye dönüştüren reaksiyonlarda yer alır. Tavuk et, kırmızı et ve balık, enerji yükselten vitaminler arasında yer alan B3 vitamini açısından zengin besinlerdir.1,4
B5 Vitamini (Pantotenik Asit)
Pantotenik asit yani B5 vitamini, yağ asitlerinin ve karbonhidratların enerjiye dönüşümünde kritik bir rol oynayan Koenzim A'nın (CoA) bir bileşenidir. Hem erkekler hem de kadınlar için enerji veren vitaminler arasında yer alan B5 vitamini, hemen hemen tüm bitki ve hayvan bazlı gıdalarda değişen miktarlarda bulunur. B5 vitamini seviyelerinin düşük olması yorgunluk, uyku bozukluğu gibi enerjiyi olumsuz etkileyen semptomlara neden olabilir.1,5
B6 Vitamini (Piridoksin)
Piridoksin adıyla da bilinen B6 vitamini, başta proteinler olmak üzere besinlerdeki enerjiyi açığa çıkaran reaksiyonlarda yer alır. B6 vitamininin en zengin kaynakları arasında balık, sakatatlar, patates ve diğer nişastalı sebzeler bulunur. Turunçgiller dışında kalan meyveler de B6 vitamini içerir. B6 vitamini, pek çok gıdada doğal olarak bulunduğu için eksikliği az görülür. Nadir durumlarda takviye kullanımı gerekebilir.1,6
B7 Vitamini (Biyotin)
Kadınlar ve erkekler için enerji veren vitaminler arasında yer alan B7 vitamini; diğer B grubu vitaminleri gibi karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasında yer alan enzimlerin aktivasyonunda önemli bir rol oynar. Özellikle ve yağ asidi sentezi gibi süreçlerde enerji üretimine katkı sağlar. Yumurtalar, balık, et, sakatat, tohumlar, kuruyemişler ve tatlı patates gibi bazı sebzeler en fazla biyotin içeren gıdalar arasındadır.1,7
B12 Vitamini (Kobalamin)
Güç ve enerji veren vitaminler arasında ilk sıralarda yer alan B12 vitamini; karbonhidratların, yağların ve metabolizması ve sentezi için gereklidir. Sinir sistemindeki önemli işlevleriyle öne çıksa da enerji metabolizmasındaki rolü nedeniyle B12 vitamini, en iyi enerji veren vitaminler listesinin olmazsa olmazıdır. Ayrıca atletik performansı ve dayanıklılığı artırmaya da yardımcı olur. Hayvansal gıdalarda bulunan B12 vitamini seviyelerinin düşük olması durumunda takviye edici gıda kullanımı enerjiyi ve dayanıklılığı artırabilir.1,8
C Vitamini (Askorbik Asit)
C vitamini, bilimsel adıyla askorbik asit, enerji metabolizmasında kritik öneme sahiptir. Mitokondri olarak bilinen hücrelerdeki enerji santrallerine elektron taşıyan C vitamini, enerji üretimine doğrudan katkı sağlar. Aynı zamanda, enerji metabolizması için gerekli olan bazı enzimlerin aktivitesini artırır ve yağ asitlerinin enerji olarak kullanılmasını sağlayan karnitin üretimine yardımcı olur. Güçlü bir antioksidan olan C vitamini, hücreleri oksidatif strese karşı korur, hücrelerin enerji üretimini destekler. Turunçgiller başta olmak üzere taze meyve ve sebzelerin pek çoğu C vitamini içerir. Yetersiz beslenenlerin, çeşitli sindirim rahatsızlıkları nedeniyle emilim problemi yaşayanların ve sigara kullananların C vitamini seviyeleri düşük olabilir. Bu durum enerji üzerinde olumsuz etki yaratıyorsa takviye kullanımı gerekebilir.1,9
D Vitamini (Kalsiferol)
D vitamini, enerji metabolizmasını farklı şekillerde destekler. Vücuttaki ana işlevlerinden biri, kalsiyum ve fosfor dengesini düzenlemek olan D vitamini, bu özelliğiyle kemik sağlığını destekler ve boy uzatan vitaminler arasında yer alır. D vitamini aynı zamanda pankreasın insülin üretimini ve hücrelerin insülin duyarlılığını etkileyerek enerji metabolizmasına katkıda bulunur. D vitamininin bu işlevi, şekerin hücreler tarafından daha etkin kullanılmasını sağlayarak vücudun enerji üretim süreçlerinin düzgün işlemesine yardımcı olur. Ayrıca D vitamini, vücudun enerji metabolizmasında rol oynayan hormonların ve enzimlerin aktivitesini düzenleyerek bu sürece dolaylı yollardan da destek olabilir. Yağda çözünen bir vitamin olan D vitamini, gıdalarda nadir olarak bulunur. Güneş ışığının ultraviyole (UV) ışınlarının cilt tarafından emilmesiyle vücutta doğal olarak üretilir. Bu nedenle özellikle kış aylarında D vitamini seviyeleri düşebilir. Enerji veren vitaminler arasında önemli yere sahip olan D vitamini, yaygın kullanılan takviye edici gıdalar arasında yer alır.1,10,11
