
Sağlıklı bir yaşam için en önemli etkenlerden biri olarak gösterilen hareket etmek, farklı spor dalları ve aktiviteler ile gerçekleştirilebilir.
Eklem ağrısı her yaştan bireyi etkileyebilen ancak özellikle de ileri yaştaki bireyler arasında çok yaygın görülen bir sağlık sorunudur. Vücudun her bölgesindeki eklemleri etkileyebilen bu ağrılar tıpta artralji olarak da adlandırılır. Birçok farklı nedeni olabilen eklem ağrılarında ağrıya yol açan etkenin doğru bir şekilde tespit edilebilmesi, etkili bir tedavi için çok büyük öneme sahiptir. Çoğu zaman eklemlerdeki ağrıların nedeni artritler olsa da bazı durumlarda çok farklı sebeplerden kaynaklı eklem ağrısı türleri de söz konusu olabilir. Ağrılar hafif veya şiddetli olabilir, tedavi ise evde bakım uygulamalarından cerrahi operasyonlara kadar farklı teknikleri içerebilir. Bazı durumlarda eklem ağrıları tedavi edilmediğinde şiddetlenerek kalıcı sorunlara yol açabilir. Bu nedenle özellikle de uzun süreli ağrılarda sağlık uzmanına danışarak destek almakta fayda vardır.
İçerikler (Gizle-)
Eklem Ağrısı Nedir?
Eklem Ağrısı Çeşitleri Nelerdir?
Kalça eklem ağrısı
Omuz eklem ağrısı
Diz, bacak ve ayak eklem ağrısı
Dirsek, el ve parmak eklem ağrısı
Çene eklem ağrısı
Eklem Ağrısı Neden Olur?
Eklem Ağrısı Belirtileri Nelerdir?
Şişlik
Sertlik
Isınma ve kızarıklık
Uyuşma ve güç kaybı
Eklem hareketlerinde zorlanma
Eklem Ağrısı Nasıl Geçer?
Eklem Ağrısı Nelere Yol Açar?
Eklem Ağrısı İçin Hangi Doktora Gidilir?
Eklem ağrısı, vücutta bir veya birden fazla eklemi etkileyen bir sağlık sorunudur. Kemiklerin bir araya geldiği, uzuvların hareketini sağlayan birleşim noktası olan eklemleri etkileyen herhangi bir yapısal sorun, ağrıyı beraberinde getirebilir. Eller, ayaklar, kalçalar, dizler ve omurga gibi pek çok bölgede eklem ağrıları söz konusu olabilir. Bu ağrılar sürekli olabileceği gibi gelip geçici şekilde de görülebilir. Ağrılar farklı kişiler tarafından yanma, zonklama, gıcırdama gibi farklı şekillerde tanımlanabilir. Günün belirli dönemlerinde, özellikle de sabah saatlerinde, eklemlerde sertlik hissedilebilir. Ancak hareket ve aktivite ile çoğu zaman eklemler gevşer ve ağrılar hafifler. Bazı durumlarda ise yoğun fiziksel aktivite, eklemlerdeki ağrıyı şiddetlendirebilir. Eklem ağrısı yaşayan çoğu kişide ağrının yanı sıra eklemin işlevinde kısıtlanma söz konusudur. Bu durum günlük yaşama ilişkin temel aktiviteleri yapmayı zorlaştırarak yaşam kalitesini düşürebilir. Tüm bu durumlar kişiye göre ve eklem ağrısına yol açan nedene göre farklılık gösterir. Altta yatan nedenin tam olarak teşhis edilebilmesi için ağrının türü ve beraberinde görülen diğer sorunların hekim tarafından detaylı olarak değerlendirilmesi gerekir.1
Eklem ağrıları vücudun birçok farklı bölgesinde görülebilen ağrılardır. Bazı durumlarda tek bir eklemde veya uzuvda ağrı görülürken bazı durumlarda ise birden fazla bölgeyi etkileyen çoklu ağrılar söz konusudur. Oluştuğu bölgeye göre eklem ağrılarının türleri şunlardır:
Leğen kemiği (pelvis) ve uyluk kemiği (femur) arasındaki eklemden veya omurgayı kalçaya bağlayan sakroiliak eklemden kaynaklı ağrılar, kalça eklem ağrısı olarak tanımlanabilir. Bu nedenle kalça eklem ağrısı aynı zamanda sakroiliak eklem ağrısı olarak da adlandırılabilir. Tekrarlanan zorlayıcı hareketler, aşınma ve yıpranma kaynaklı olabilen bu ağrılar yürüme, oturma, kalkma, eğilme gibi kalçanın kullanıldığı her hareketi olumsuz etkileyebilir.2 3
Birçok yöne hareket edebilen vücudun en hareketli eklemi olan omuz ekleminde artrit, zorlayıcı hareketler, kaza ve yaralanmalar gibi pek çok nedenle ağrı sorunu ortaya çıkabilir. Omuz eklem ağrısı, omuz ekleminin ve dolayısıyla kolun hareketlerini ciddi şekilde kısıtlayabilir ve yaşam kalitesini düşürebilir.4
Bağ ve kıkırdak dokularında hasar, kopma, yırtılma, iltihaplanma gibi nedenlerle diz eklem ağrısı, bacak eklem ağrısı ve ayak eklem ağrısı sorunları oluşabilir. Spor yaralanmaları, kazalar veya osteoartrit gibi pek çok neden bu ağrıların gelişiminde rol oynayabilir. Yürüyüş ve çömelme gibi hareketleri zorlaştırabilir.6
Artrit, tendinit, bursit gibi kemik ve eklem sağlığına ilişkin sorunlar parmak ağrısı, dirsek ve kol eklem ağrısı ile el eklem ağrısı gibi problemlere yol açabilir. Özellikle parmak eklem ağrıları, el ile yapılan gündelik işleri, yazı yazma veya klavye kullanma gibi aktiviteleri belirgin şekilde olumsuz etkileyebilir.7 8
Temporomandibuler eklemin (çene eklemi) yapısına veya bu bölgede yer alan çiğneme kaslarına ilişkin bozuklar, çene ekleminin hareketleri sırasında ağrıya yol açabilir. Çene eklem ağrısı beslenmeyi ve konuşmayı zorlaştıracak boyutta olabilir.
Eklem ağrıları birçok farklı nedenden kaynaklanabilir ve bu nedenlerin doğru bir şekilde belirlenmesi, tedavi sürecinin etkinliği açısından önem arz eder. En yaygın eklem ağrısı sebepleri arasında şunlar yer alır: 1 10 11
Yukarıdaki durumların haricinde enfeksiyonlar, döküntüler, ateşli hastalıklar, kemiklerdeki kırık, burkulma ve incinmeler, yaralanmalar, obezite, stres ve ruhsal sorunlar gibi pek çok durum da eklem ağrılarına neden olabilir.1 Çocuklarda eklem ağrısı genellikle büyüme ağrılarından kaynaklanır ve ciddi bir sorunu işaret etmez. Ancak ateş, şişlik, kızarıklık, hareket güçlüğü gibi durumlar varsa mutlaka tıbbi destek alınmalıdır.12
Eklem ağrılarının nasıl hissedildiği ağrının nedenine bağlı olarak değişebilir. Ağrılar devamlı sızlama şeklinde veya sert, keskin sancılar şeklinde hissedilebilir. Eklemlerde zonklama veya yanma görülebilir. Ayrıca ağrıdan etkilenen eklemin hareket ettirilmesi ile birlikte gıcırtı hissi olabilir. Genellikle eklemlerde yaralanma veya sağlık sorunlarıyla birlikte ortaya çıkan tek semptom ağrı değildir. Ağrıya eşlik edebilen bazı semptomlar şunlardır: 2
Eklem ağrılarında, özellikle de romatoid artrit veya burkulma gibi durumlardan kaynaklı ağrılarda, şişlik sorunu ortaya çıkabilir. Ağrı genellikle şişliğin bulunduğu bölgede yoğunlaşır. Dinlenme ile şişlik bir miktar azalabilir.2
Eklem ağrısına neden olan bazı faktörler, ağrılı eklemin bulunduğu bölgeye dışarıdan dokunulduğunda hissedilebilen sertliklere yol açabilir. Bu sertlikler, eklemlerin hareketi sırasında da rahatsız edici bir hisse neden olabilir.1
Özellikle de eklemde bir iltihaplanma söz konusu olduğunda eklemin bulunduğu bölgeyi kaplayan cilt yüzeyinde kızarıklık görülebilir. Aynı zamanda bu bölgeye dokunulduğunda cildin normalden daha sıcak olduğu fark edilebilir. Tüm bunlar, inflamasyon belirtileri arasındadır.1
Bazı durumlarda ağrılı eklemin yer aldığı uzuv, eklemi etkileyen sağlık sorununa bağlı olarak olumsuz etkilenebilir. Uyuşukluk, karıncalanma, güç kaybı, hareket kaybının azalması gibi durumlar bunlara örnek olarak verilebilir.2
Ağrılı eklemin bükülmesinde veya büküldükten sonra yeniden eski haline döndürülmesinde zorlanma görülebilir. Aynı zamanda eklem hareket ettirilirken kütleme, gıcırdama ve benzeri sesler duyulabilir.1
Eklem ağrılarında altta yatan nedene göre tıbbi tedavi gerekli olabilir. Tedavinin yanı sıra evde yapılabilecek bazı uygulamalar da ağrıların hafifletilmesinde etkili olabilir. Genel olarak eklem ağrısı nasıl geçer sorusuna yanıt olabilecek bazı uygulamalar şu şekilde sıralanabilir:
Bu uygulamalardan bazıları belirli ağrıların hafifletilmesine katkı sağlarken bazı durumlarda ise yanlış uygulamalar ağrıları şiddetlendirebilir. Bu nedenle eklem ağrısı olan kişilerin egzersiz, kompres gibi uygulamalar yapmadan önce sağlık uzmanına danışmasında fayda vardır.
Bazı durumlarda eklem ağrıları hafif şiddette, gelip geçici olabilir ve günlük yaşamı çok fazla etkilemeyebilir. Ancak özellikle de altta yatan ciddi bir sağlık sorunu söz konusu olduğunda ağrılar yaşam kalitesini belirgin şekilde düşürebilir. Eklem ağrıları günlük yaşam aktivitelerinizi etkilemeye başladıysa veya uzun süredir iyileşmediyse sağlık uzmanınıza danışmanız ve muayeneden geçmeniz oldukça önemlidir. Bazı durumlarda erken dönemde önlem ve tedavi alınmadığı takdirde eklemlerdeki sorun şiddetlenerek cerrahi tedavi seçeneklerini zorunlu hale getirebilir. Bu nedenle vakit kaybetmemek ve bir an önce tedavi almakta fayda vardır.1
Eklem ağrısı sebepleri çok farklı olabildiğinden bu ağrılara neden olan sağlık sorunlarının tanı ve tedavi süreçleri farklı tıbbi branşların uzmanlık alanına girebilir. Bu nedenle mevcut ağrılar için öncelikle birinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcıları olan aile hekimlerine danışılabilir. Aile hekimleri mevcut semptomların ön değerlendirmesini yaparak sizi ilgili doğru branşa yönlendirebilir. Eklem ağrılarının en yaygın nedeni olan osteoartritlerde, zorlama ve yaralanmalarda, kemik ve kıkırdak hasarlarında tanı ve tedavi süreçleri ortopedi uzmanları tarafından yürütülür. Bu nedenle hastanelerin ortopedi ve travmatoloji branşlarına başvurulabilir. Ancak romatoid artrit durumundan kaynaklı eklem ağrılarında romatoloji birimlerine başvuru yapılması gerekir. Eklemlere ilişkin pek çok sağlık sorununda tedavi sürecinde fizik tedavi ve rehabilitasyon birimlerindeki uzman doktorların ve fizyoterapistlerin desteğine de ihtiyaç duyulur. Teşhisin ardından tedavi süreciniz planlanarak gerekli yönlendirmeleriniz, hekiminiz tarafından yapılacaktır.13
Eklem ağrıları şiddetine göre yaşam kalitesini belirgin şekilde düşürebilir ve bazı durumlarda tedavi edilmediği takdirde daha şiddetli boyutlara ulaşabilir. Bu nedenle mutlaka ciddiye alınmalı ve gerekli durumlarda hekime danışılmalıdır. Siz de eklem ağrıları ile mücadele ediyorsanız yukarıdaki önerilere dikkat ederek ağrılarınızı yönetmeyi deneyebilirsiniz. Uzun süre devam eden veya ateş, hareket güçlüğü gibi belirtilerin eşlik ettiği ağrılar için sağlık uzmanınıza danışmayı unutmayınız. Kemik ve eklem sağlığına ilişkin daha detaylı bilgiler edinmek için kolajen faydaları, duruş ve postür bozukluğu, sporun faydaları gibi benzer konu başlıklarımızı da inceleyebilirsiniz.
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
Kaynakça
Önerilen Bloglar
Sağlıklı bir yaşam için en önemli etkenlerden biri olarak gösterilen hareket etmek, farklı spor dalları ve aktiviteler ile gerçekleştirilebilir.