Uzm. Diyetisyen Özgür G.
Yayın Tarihi: 19.06.2023 | Güncelleme Tarihi: 13.01.2024

Kalsiyum Yüksekliği Neden Olur? Hiperkalsemi Belirtileri

Sağlıklı kemik ve diş gelişimi için elzem bir mineral olan kalsiyum; kanın pıhtılaşmasından kasların kasılma fonksiyonlarını yerine getirmesine, normal kalp ritimlerinin düzenlenmesinden sinir sisteminin normal çalışmasına kadar pek çok hayati vücut fonksiyonunda önemli görevlere sahiptir. Kalsiyumun büyük miktarı dişlerde ve kemiklerde depolanır. Kanda belirli oranlarda kalsiyum olması için vücut, ihtiyacı olan miktarı kalsiyum içeren süt, yoğurt, peynir, yeşil yapraklı sebzeler gibi besinlerden ya da takviyelerden alır. Kanda kalsiyum miktarı belirli bir dengededir. 

Bu dengenin bozulması halinde kalsiyum yüksekliği ya da eksikliği söz konusu olur. Kanda kalsiyum yüksekliği hiperkalsemi olarak adlandırılır ve hiperkalsemi belirtileri vücut fonksiyonlarının yerine getirilmesinde bazı problemlere yol açabilir.1 Kalsiyum yüksekliği hakkında detaylı bilgiler ile “Kalsiyum yüksekliği belirtileri nelerdir?” ve “Kanda kalsiyum yüksekliği nasıl düşürülür?” sorularının cevabı için okumaya devam edin…

İçerikler (Gizle-)
  1. Kalsiyum Yüksekliği (Hiperkalsemi) Nedir?

  2. Kalsiyum Yüksekliği Neden Olur?

    1. Hiperparatiroidizm

    2. Akciğer hastalıkları ve kanserleri

    3. Bazı ilaçlar

    4. Diyet takviyeleri

    5. Dehidrasyon

  3. Kalsiyum Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

    1. Genel vücut sağlığında bozukluklar

    2. Böbrek fonksiyonlarında bozulmalar

    3. Sindirim sistemi fonksiyonlarında bozulmalar

    4. Kalp ve dolaşım sisteminde bozulmalar

    5. İskelet sisteminde bozukluklar

    6. Nörolojik semptomlar

  4. Kalsiyum Yüksekliği Tedavisi Nasıl Olur?

kalsiyum yüksekliği neden olur

Kalsiyum Yüksekliği (Hiperkalsemi) Nedir?

Yetişkin bir bireyin kandaki normal kalsiyum seviyesi 8.6-10.5 mg/dL arasındadır. Bu miktar 10.5 mg/dL’nin üzerine çıktığında hiperkalsemi yani kalsiyum yüksekliği söz konusudur. Vücut kandaki ve kemiklerdeki normal kalsiyum seviyelerini korumak için paratiroid ve kalsitonin adı verilen iki hormonu kullanır. Ayrıca D vitamini besinlerle alınan kalsiyumun emiliminde önemli rol oynadığı için kandaki kalsiyum seviyeleri ile ilişkilidir. Vücut, kandaki kalsiyum seviyelerini düzenlemek için hormonları kullanır.

Kalsiyumun vücut fonksiyonlarındaki görevlerini tamamlayabilmesi için kan ve dokularda kalsiyum miktarının belirli seviyelerde olması önemlidir. Kanda kalsiyum miktarı yükseldiğinde tiroit bezlerinden kalsitonin adlı bir hormon salgılanır ve kemiklerden kalsiyum salınımını durdurur ve idrarla ile vücuttaki fazla kalsiyumun atılması için böbreklere sinyal gönderir. İdrarda kalsiyum yüksekliği, kanda kalsiyum yüksekliği ile ilgilidir. Kanda kalsiyum miktarı düştüğünde ise paratiroid bezinden paratiroit hormonu salgılanarak kemiklerden kalsiyumun kan dolaşımına geçmesi sağlanır. Aynı zamanda böbreklere kalsiyumun geri emilmesi için sinyal gönderir. Hiperkalsemi hemen her yaşta görülebilir ancak menopoz sonrası 50 yaş üstü kadınlarda daha sık yaşanabilir. 2 3

Kalsiyum Yüksekliği Neden Olur?

kandaki kalsiyum nasıl düşürülür

Hiperkalsemi durumunda kan dolaşımında aşırı miktarda kalsiyum bulunur ve vücut kalsiyum seviyesini düzenlemede başarısız olabilir. Kandaki kalsiyum yüksekliği nedenleri şunlar olabilir:

Hiperparatiroidizm

Vücut kalsiyum seviyelerinin düzenlenmesinden sorumlu paratiroid hormonu, boyunda tiroid bezinin hemen arkasında yer alan 4 adet paratiroid bezlerinden salgılanır. Bu bezlerden biri ya da birkaçı aşırı aktif hale geldiğinde aşırı miktarda paratiroid hormon salgılanır. Kemiklerden kan dolaşımına geçen kalsiyum miktarı ve aynı zamanda böbreklerden kalsiyumun geri emilimi artar. Kanda kalsiyum yüksekliği yaşanır. Özellikle 50 yaş üstü menopoza giren kadınlarda hiperparatiroidizm en önemli hiperkalsemi nedenleri arasındadır.

Akciğer hastalıkları ve kanserleri

Tüberküloz, sarkoidoz ve granülomatöz gibi akciğer hastalıkları vücuttaki D vitamini seviyesinde artışa neden olabilir. D vitaminin artması kalsiyumun vücut tarafından emilimini kolaylaştırarak kanda kalsiyum yüksekliği meydana getirebilir. Kan, akciğer ve meme kanserleri hiperkalsemi riskini artırabilir.

Bazı ilaçlar

Diüretik gibi bazı ilaçlar vücuttan sıvı kaybına neden olabilir. Aynı zamanda kalsiyumun vücuttan idrarla atımını azaltarak kandaki seviyelerini yükseltebilir. Buna ek olarak depresyon tedavisinde kullanılan lityum gibi ilaçlar paratiroid hormonun salınımını artırarak hiperkalsemi belirtileri görülmesine neden olabilir.

Diyet takviyeleri

Takviye formunda D vitamini ve kalsiyum alımının kontrolsüz olması kanda kalsiyum yüksekliği meydana getirebilir. Takviye kullanmadan önce dozu hakkında mutlaka doktora danışmalısınız. Aynı zamanda kalsiyum, selenyum ve demir gibi takviyelerin birbirlerinin ve diğer minerallerin emilimini etkileyebileceğini unutmamalısınız. Kalsiyum kadar önemli bir diğer mineral olan demir hakkında ayrıntılı bilgiler için “Demir minerali faydaları” yazımızı okuyabilirsiniz.

Dehidrasyon

Hafif kalsiyum yüksekliği, genellikle dehidrasyon sonucu görülür. Dehidrasyon, vücut sıvılarının ve özellikle kandaki sıvı miktarının azalmasıdır. Kan sıvısı azaldığında kalsiyum konsantrasyonunda artış söz konusu olur. Kronik böbrek yetmezliği gibi böbrek hastalıkları dehidrasyona neden olarak kanda kalsiyum yüksekliği yaratabilir.4

Kalsiyum Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Hafifi kalsiyum yüksekliği, gözle görülür ya da hissedilir herhangi bir semptoma neden olmayabilir. Ancak uzun süreli hiperkalsemi durumunda aşağıdaki kalsiyum yüksekliği belirtileri gözlenebilir:

Genel vücut sağlığında bozukluklar

Baş ağrısı, aşırı yorgunluk ve tükenmişlik hissi hiperkalsemi belirtileri arasındadır. Ancak bu durum pek çok hastalığın belirtisi olduğu için ayırt edici olmayabilir.

Böbrek fonksiyonlarında bozulmalar

hiperkalsemi nedir

Kanda kalsiyum yüksekliği, idrarla kalsiyum ve sıvı atımını da artırdığı için aşırı susuzluk, aşırı idrara çıkma gibi belirtiler gözlenebilir. Ayrıca böbreklerde taş oluşma riski artar ve böbrek taşları nedeniyle sırtta ve üst karında ağrı yaşanabilir.

Sindirim sistemi fonksiyonlarında bozulmalar

Mide bulantısı, karın ağrısı, iştahta azalma, kabızlık, kusma, kilo kaybı, peptik ülser, gibi sindirim sistemi bozuklukları hiperkalsemi belirtileri arasındadır.

Kalp ve dolaşım sisteminde bozulmalar

Kanda kalsiyum yüksekliği kan basıncında artışa ve hipertansiyona neden olabilir. Ayrıca kalbin elektrik sistemini etkileyerek kalp ritimlerinde anormalliklere yol açabilir. Bunlara ek olarak kalsiyum yüksekliği kas seğirmeleri ve kramplardan da sorumlu olabilir.

İskelet sisteminde bozukluklar

Kalsiyum kemiklerin ana yapı taşını oluşturan ana bileşendir. Kalsiyum yüksekliği belirtileri arasında kemik ağrısı, kemik erimesi, kırıklar gibi iskelet sisteminde bozukluklar yer alır.

Nörolojik semptomlar

Depresyon, hafıza kaybı, sinirlilik, uykuya eğilim, konsantrasyon bozukluğu kanda yüksek kalsiyum belirtileri arasındadır. 4

Kalsiyum Yüksekliği Tedavisi Nasıl Olur?

kandaki kalsiyum yüksekliği nasıl düşürülür bitkisel

Kalsiyum yüksekliği tedavisi, kandaki kalsiyum seviyesindeki düşüklüğün miktarına ve altta yatan nedene göre yapılır. Hafif hiperkalsemi belirtileri söz konusu ise altta yatan nedeni buluncaya kadar doktor tarafından izlem altında kalmanız önemlidir. Böbreklerde herhangi bir hasar ya da taş olup olmadığı doktor tarafından kontrol edilmelidir. Orta ve şiddetli hiperkalsemi durumunda genellikle hastanede tedaviden söz edilir. Tedavinin amacı kan kalsiyum seviyelerini normale döndürmektir. Aynı zamanda kemiklerin ve böbreklerin zarar görmesini engellemeyi de hedefler. Doktorunuz bol su içmenizi önerebilir ve kalsiyum içeriği yüksek ilaçları kullanmayı kesmenizi söyleyebilir. Genellikle tedavi olarak aşağıdaki seçenekler uygulanır:

  • Kemik kaybını yavaşlatmak için kalsitonin hormonu verilebilir.
  • Kandaki kalsiyum seviyesini azaltmak için damar yoluyla sıvı uygulanabilir.
  • Aşırı D vitaminden kaynaklı hiperkalsemi belirtileri söz konusu ise iltihap önleyici özelliğe sahip kortikosteroidler önerilebilir.
  • Kalp yetmezliği söz konusu ise ekstra kalsiyumdan kurtulmak için loop diüeretik ilaçlar değerlendirilebilir.
  • Damar yoluyla kemikteki kalsiyumu düzenleyen bifosfonatlar verilerek kan kalsiyum seviyeleri düzenlenebilir.
  • Böbreklerde hasar varsa kanı ekstra kalsiyum ve atıklardan arındırmak için diyaliz yapılabilir.
  • Hiperkalsemi, hiperparatiroidizm kaynaklı ise aşırı çalışan paratiroit bezlerinin ameliyatı gerekebilir ya da paratiroid hormonu üretimini azaltan bazı ilaçların kullanımı önerilebilir. 4

Tıpkı kalsiyum gibi vücut fonksiyonlarında önemli görevlere sahip çinko hakkında merak ettiğiniz tüm detaylara “Çinko içeren besinler”, selenyum hakkında merak ettiğiniz bilgilere ise “Selenyum nelerde var?” içeriklerinden ulaşabilirsiniz. Ayrıca Kalsiyum eksikliği hakkında bilgi almak için tıklayabilirsiniz

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Önerilen Bloglar

Çinko Fazlalığı Belirtileri
  • Uzm. Dyt. Özgür G.
  • 19.08.2024 | 19.08.2024

Çinko fazlalığı, çinko mineralinin vücuda bir süre boyunca aşırı miktarda alınması ile ortaya çıkabilen ve en az çinko eksikliği kadar tehlikeli olabilen bir durumdur.

Magnezyum Kilo Aldırır mı?
  • Uzm. Dyt. Özgür G.
  • 11.07.2024 | 11.10.2024

“Magnezyum kilo aldırır mı?” sorusu, magnezyum takviyesi kullanan veya kullanmayı planlayan kişiler tarafından sıklıkla sorulan sorulardan bir tanesidir.

Mineraller Enerji Verir mi?
  • Uzm. Dyt. Pelin A.
  • 14.05.2024 | 14.08.2024

Esansiyel mineraller, vitaminlerle birlikte vücudun tüm fonksiyonlarında etkili olan önemli bir besin grubudur.