Uzm. Dyt. Özgür G.
Yayın Tarihi: 10.10.2023 | Güncelleme Tarihi: 24.01.2024

B12 Vitamini Yüksekliği Neden Olur? Belirtileri Nelerdir?

B12 vitamini, bir diğer adıyla kobalamin, hücrelere oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin sentezlenmesi, besinlerden enerji elde edilmesi, sinir fonksiyonlarının düzenlenmesi ve hücre içinde genetik bilgi taşıyan DNA’ nın üretiminde rol oynayan önemli bir vitamindir. Suda eriyen bir vitamin olan B12, vücutta çok az olsa da depolanabilir. Vücudun B12 gereksiniminin karşılanması için diyetinizi B12 içeren besinler ya da takviyeler ile destekleyebilirsiniz. Besinlerle ya da takviyelerle vücudun gereksinim duyduğu B12 miktarı karşılanmadığında veya B12 emiliminde sorunlar yaşandığında B12 vitamini eksikliği yaşanabilir. Genellikle yeterli ve dengeli bir diyet ile vücudun B12 gereksinimi karşılanabilir. Besinlerle alınan B12, suda eridiği için vücutta birikme yapmaz ve idrarla dışarı atılır. Ancak yüksek doz B12 takviyeleri B12 fazlalığı meydana getirebilir.1 Vitamin B12 yüksekliği hakkında detaylı bilgiler almak, “B12 vitamini fazlalığının belirtileri nelerdir?”, “B12 yüksekliği neden olur?” ve “B12 yüksekliği zararları nelerdir?” sorularının cevabını öğrenmek için okumaya devam edin.

İçerikler (Gizle-)
  1. B12 Vitamini Yüksekliği Nedir?

  2. Vitamin B12 Yüksekliği Neden Olur?

  3. B12 Vitamini Fazlalığı Belirtileri Nelerdir?

    1. Cilt Döküntüleri

    2. Mide-Bağırsak Problemleri

    3. Uykusuzluk

    4. Karıncalanma ve Uyuşma Hissi

  4. B12 Vitamini Fazlalığı Nelere Yol Açar?

  5. Vitamin B12 Yüksekliği Nasıl Giderilir?

b12 fazlalığı

B12 Vitamini Yüksekliği Nedir?

Vitamin B12 yüksekliği, kanda B12 vitaminin normal aralıkların üzerinde olması anlamına gelir. B12 vitamini için kandaki normal seviyeler 232 - 1245 pg/mL (171.22 - 918.81 pmol/L) arasında değişir. Kanda 1245 pg/mL’nin üzerindeki B12 seviyeleri, B12 vitamini yüksekliği belirtileri yaşanmasına neden olabilir. B12 vitaminin çok az bir kısmı vücutta depolanabilir. Karaciğer, kas ve diğer dokularda depolanan B12’nin büyük bir çoğunluğu böbreklerden idrar olarak dışarı atılır. Yetişkin bir bireyin vücudunda ortalama 4 miligram depo B12 vitamini bulunur. Ancak bu miktar uzun süreli B12 yetersizliği ile baş edilmesine yetecek bir miktar değildir. (2) (3) (4) Vücudun B12 gereksinimin karşılanması için günlük olarak alınması önemlidir. Günlük B12 miktarı yaşa ve cinsiyete göre değişiklik gösterir.

Günlük B12 vitamini ihtiyacı yaşa ve cinsiyete göre şöyledir:

  • 0-6 Ay bebekler : 0.4 mcg
  • 7-12 ay bebekler : 0.5 mcg
  • 1-3 yaş çocuklar : 0.9 mcg
  • 4-8 yaş çocuklar : 1.2 mcg
  • 9-13 yaş çocuklar : 1.8 mcg
  • 14 yaş üstü kişiler : 2.4 mcg
  • Hamilelik dönemindeki kadınlar: 2.6 mcg
  • Emzirme dönemindeki kadınlar: 2.8 mcg 5

Vitamin B12 Yüksekliği Neden Olur?

B12 vitamini; kırmızı et, kümes hayvanları, deniz ürünleri, yumurta, süt ve süt ürünleri gibi hayvansal kaynaklı besinlerde yüksek oranda bulunur. Ancak bazı ilaçlar, bağırsak emilimindeki bozukluklar, genetik faktörleri yaş ve beslenme yetersizlikleri ile hayvansal kaynaklı besinlerin tüketilmediği vegan ve vejetaryen beslenenlerde B12 yetersiz alınabilir. Bu durumda B12 takviyeler kullanılması gerekebilir. B12 vitamini suda eridiği için genellikle yüksek dozlarda alınması bile güvenli olarak kabul edilir. Ancak aşırı doz takviye kullanımı vitamin B12 yüksekliğinin en belirgin nedenidir. Yüzde kızarıklıklar, sivilcelenmeler, rosacea gibi cilt problemleri B12 vitaminin yan etkileri arasındadır. Kalp krizi riski, felç ve ölüm riskini artırmak da B12 yan etkileri arasında yer alabilir. Bunlara ek olarak hamilelik döneminde kanda yüksek B12 seviyeleri, fetüste otizm spektrum bozukluğu riskini de artırabilir. B12 vitamini fazlalığı yan etkileri yaşamamak için günlük 2 miligramın üzerinde takviye alınmaması ve takviyenin dozu hakkında bilgi için doktora danışılması önerilir.6 Diğer B12 yüksekliği nedenleri ise şunlardır:

  • Akut hepatit, karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri gibi karaciğer hastalıkları,
  • Lösemi ve polisitemi gibi kan kanserleri,
  • Organ hasarına neden olan hipereozinofilik sendrom hastalığı.7

B12 Vitamini Fazlalığı Belirtileri Nelerdir?

B12 vitamin takviyelerinin önerilen dozun üzerinde alınması; ishal, kaşıntı, bağ ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, kusma, akciğer ödemi, kalp yetmezliği ile yüz, dil ve boğaz şişmesi gibi B12 yüksekliği belirtileri meydana getirebilir. (8) Bunlara ek olarak B12 vitamini fazlalığı belirtileri arasında şunlar yer alır:

Cilt Döküntüleri

Aşırı doz B12 vitamini alımının en sık görülen yan etkisi cilt döküntüleridir. Ciltte kızarma ve hemen hemen tüm vücut bölgesinde lekelenmeler ve kaşıntı hissi yaşanabilir.9

Mide-Bağırsak Problemleri

Hazımsızlık, mide bulantısı, ishal gibi mide bağırsak sorunları B12 fazlalığı belirtileri arasında yer alır. Özellikle hali hazırda gastrointestinal sorunlar yaşayanlar ve yaşlı kişiler B12 vitamini fazlalığına bağlı olarak şiddetli mide krampları ve şiddetli ishal yaşama olasılıkları daha yüksektir.9

b12 yüksekliği zararları

Uykusuzluk

Aşırı doz B12 vitamini, mevcut uyku sorununu şiddetlendirebilir ya da uykusuzluk problemi yaratabilir. B12 vitamini, besinlerden enerji elde edilmesinde görev alır ve vücudun enerji döngüsünde önemli rol oynar. Aşırı B12 alımında enerji seviyesinde ani bir artış gözlenir ve normal uyku düzeni etkilenerek uykusuzluk problemine yol açabilir.9

Karıncalanma ve Uyuşma Hissi

B12 vitamini takviyelerinin uzun süre yüksek dozda alınması kişilerde aşırı uyuşukluk ya da karıncalanma hissine neden olabilir. Genellikle vücudun sağ tarafında yaşanan uyuşukluk ve karıncalanma hissi B12 fazlalığı belirtileri arasındadır.9

B12 Vitamini Fazlalığı Nelere Yol Açar?

B12 vitamini yüksekliği, öncelikle kişinin kendini halsiz ve uyuşuk hissetmesi ile anlaşılır. Ciltte kaşıntı hissi ve koordinasyon yeteneğinde azalmalar da B12 fazlalığı göstergesidir. Bunlara ek olarak mide bulantısı, kusma, hazımsızlık gibi gastrointestinal problemler yaşanabilir. Aslında B12 fazlalığı nadir görülen bir durumdur. Vücutta depolanan B12 miktarı toksik etki yaratmaz ancak vücut fonksiyonlarında ciddi sıkıntılara yıl açabilir. Sırt ağrıları ve artrit gibi problemlere ek olarak kalpte ritim bozuklukları ile sinir sistemi hasarlarına bağlı depresyon ve anksiyete sorunları yaşanabilir. Dolaşım sistemini etkileyerek kan basıncının artmasına ve yüksek tansiyon problemlerine neden olabilir. Damar tıkanıklıklarına yol açarak kalp hastalıklarına yakalanma riskinde artış meydana getirebilir.B12 yüksekliği, Enerji dengesindeki rolü nedeniyle iştahta azalmaya ve yeme bozukluklarına yol açabilir. Bütün bunlara ek olarak B12 yüksekliği baş ağrısı ve baş dönmesi gibi sorunlara da neden olabilir.9 10 11 12

b12 yan etkileri

Vitamin B12 Yüksekliği Nasıl Giderilir?

B12 vitamininin fazlası böbreklerde süzülür ve idrar ile vücuttan atılır. Genellikle vitamin B12 yüksekliği, aşırı dozda B12 takviyeler kullanılmasından kaynaklanır. Kanda B12 seviyelerinin neden yükseldiği doktor tarafından araştırılır ve yüksekliğin nedenine bağlı olarak tedavi uygulanır. Altta yatan neden eğer farklı bir hastalık ise öncelikle hastalığın tedavisi yapılır. Eğer B12 yüksekliği nedeni aşırı doz takviye alımından kaynaklı ise öncelikle B12 içeren tüm takviyelerin ve iğnelerin kullanımına son vermek gerekebilir. Bunu takiben diyet ile alınan B12 içeriği yüksek hayvansal kaynaklı gıdalarda sınırlamalar yapılabilir. Örneğin et, tavuk, balık, yumurta, süt ve süt ürünlerinin tüketimine sınırlama getirilebilir. 

Vücuttaki fazla B12 vitamininin atılmasına yardımcı olmak için bol su tüketilmesi önerilebilir. Benzer şekilde egzersiz yapılması tavsiye edilebilir. Egzersiz günlük sıvı alımını artırılmasına destek olarak böbrek aktivitesinin artmasına katkıda bulunabilir. Ancak egzersiz sırasında vitamin içeren enerji içeceklerinden kaçınmak önemlidir. Kafein içeren içecekler tüketilmesi önerilebilir. Kafein idrar söktürücü özelliğe sahiptir. Hafif diüretik içecekler böbrek aktivitesini artırarak sıvı atımını ve sıvı ile birlikte fazla B12 vitaminin dışarı atılmasını destekleyebilir. Ancak ilaç olarak diüretik kullanılması sakıncalı olabilir.13

Suda eriyen bir diğer vitamin olan C vitamini hakkında detaylı bilgiler için “C vitamini fazlalığı belirtileri nelerdir?” yazımızı okuyabilirsiniz.

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Önerilen Bloglar

Kas Ağrısı Neden Olur? Nasıl Geçer?
  • Uzm. Dyt. Özgür G.
  • 18.08.2024 | 18.11.2024

Kas ağrısı, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur.

D Vitamini Fazlalığı Belirtileri
  • Uzm. Dyt. Özgür G.
  • 16.08.2024 | 16.11.2024

D vitamini fazlalığı belirtileri özellikle de düzenli D vitamini takviyesi kullanan kişiler tarafından merak edilen ve araştırılan konulardan bir tanesidir.

Hangi Vitamin Eksikliği Baş Dönmesine Neden Olur?
  • Uzm. Dyt. Özgür G.
  • 16.07.2024 | 16.10.2024

“Hangi vitamin eksikliği baş döndürür?” sorusu, baş dönmesi sorunu yaşayan pek çok kişinin sorduğu ortak sorulardan bir tanesidir.