B12 Vitamini Yüksekliği Neden Olur? Belirtileri Nelerdir?

B12 Vitamini Yüksekliği Nedir?

Vitamin B12 yüksekliği, kanda B12 vitaminin normal aralıkların üzerinde olması anlamına gelir. B12 vitamini için kandaki normal seviyeler 232 - 1245 pg/mL (171.22 - 918.81 pmol/L) arasında değişir. Kanda 1245 pg/mL’nin üzerindeki B12 seviyeleri, B12 vitamini yüksekliği belirtileri yaşanmasına neden olabilir. B12 vitaminin çok az bir kısmı vücutta depolanabilir. Karaciğer, kas ve diğer dokularda depolanan B12’nin büyük bir çoğunluğu böbreklerden idrar olarak dışarı atılır. Yetişkin bir bireyin vücudunda ortalama 4 miligram depo B12 vitamini bulunur. Ancak bu miktar uzun süreli B12 yetersizliği ile baş edilmesine yetecek bir miktar değildir. (2) (3) (4) Vücudun B12 gereksinimin karşılanması için günlük olarak alınması önemlidir. Günlük B12 miktarı yaşa ve cinsiyete göre değişiklik gösterir.

Günlük B12 vitamini ihtiyacı yaşa ve cinsiyete göre şöyledir:

• 0-6 Ay bebekler : 0.4 mcg
• 7-12 ay bebekler : 0.5 mcg
• 1-3 yaş çocuklar : 0.9 mcg
• 4-8 yaş çocuklar : 1.2 mcg
• 9-13 yaş çocuklar : 1.8 mcg
• 14 yaş üstü kişiler : 2.4 mcg
• Hamilelik dönemindeki kadınlar: 2.6 mcg
• Emzirme dönemindeki kadınlar: 2.8 mcg ⁵

Vitamin B12 Yüksekliği Neden Olur?

B12 vitamini; kırmızı et, kümes hayvanları, deniz ürünleri, yumurta, süt ve süt ürünleri gibi hayvansal kaynaklı besinlerde yüksek oranda bulunur. Ancak bazı ilaçlar, bağırsak emilimindeki bozukluklar, genetik faktörleri yaş ve beslenme yetersizlikleri ile hayvansal kaynaklı besinlerin tüketilmediği vegan ve vejetaryen beslenenlerde B12 yetersiz alınabilir. Bu durumda B12 takviyeler kullanılması gerekebilir. B12 vitamini suda eridiği için genellikle yüksek dozlarda alınması bile güvenli olarak kabul edilir. Ancak aşırı doz takviye kullanımı vitamin B12 yüksekliğinin en belirgin nedenidir. Yüzde kızarıklıklar, sivilcelenmeler, rosacea gibi cilt problemleri B12 vitaminin yan etkileri arasındadır. Kalp krizi riski, felç ve ölüm riskini artırmak da B12 yan etkileri arasında yer alabilir. Bunlara ek olarak hamilelik döneminde kanda yüksek B12 seviyeleri, fetüste otizm spektrum bozukluğu riskini de artırabilir. B12 vitamini fazlalığı yan etkileri yaşamamak için günlük 2 miligramın üzerinde takviye alınmaması ve takviyenin dozu hakkında bilgi için doktora danışılması önerilir.⁶ Diğer B12 yüksekliği nedenleri ise şunlardır:

• Akut hepatit, karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri gibi karaciğer hastalıkları,
• Lösemi ve polisitemi gibi kan kanserleri,
• Organ hasarına neden olan hipereozinofilik sendrom hastalığı.⁷

B12 Vitamini Fazlalığı Belirtileri Nelerdir?

B12 vitamin takviyelerinin önerilen dozun üzerinde alınması; ishal, kaşıntı, bağ ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, kusma, akciğer ödemi, kalp yetmezliği ile yüz, dil ve boğaz şişmesi gibi B12 yüksekliği belirtileri meydana getirebilir. (8) Bunlara ek olarak B12 vitamini fazlalığı belirtileri arasında şunlar yer alır:

B12 Vitamini Fazlalığı Nelere Yol Açar?

B12 vitamini yüksekliği, öncelikle kişinin kendini halsiz ve uyuşuk hissetmesi ile anlaşılır. Ciltte kaşıntı hissi ve koordinasyon yeteneğinde azalmalar da B12 fazlalığı göstergesidir. Bunlara ek olarak mide bulantısı, kusma, hazımsızlık gibi gastrointestinal problemler yaşanabilir. Aslında B12 fazlalığı nadir görülen bir durumdur. Vücutta depolanan B12 miktarı toksik etki yaratmaz ancak vücut fonksiyonlarında ciddi sıkıntılara yıl açabilir. Sırt ağrıları ve artrit gibi problemlere ek olarak kalpte ritim bozuklukları ile sinir sistemi hasarlarına bağlı depresyon ve anksiyete sorunları yaşanabilir. Dolaşım sistemini etkileyerek kan basıncının artmasına ve yüksek tansiyon problemlerine neden olabilir. Damar tıkanıklıklarına yol açarak kalp hastalıklarına yakalanma riskinde artış meydana getirebilir.B12 yüksekliği, Enerji dengesindeki rolü nedeniyle iştahta azalmaya ve yeme bozukluklarına yol açabilir. Bütün bunlara ek olarak B12 yüksekliği baş ağrısı ve baş dönmesi gibi sorunlara da neden olabilir.^{9 10 11 12}

Vitamin B12 Yüksekliği Nasıl Giderilir?

B12 vitamininin fazlası böbreklerde süzülür ve idrar ile vücuttan atılır. Genellikle vitamin B12 yüksekliği, aşırı dozda B12 takviyeler kullanılmasından kaynaklanır. Kanda B12 seviyelerinin neden yükseldiği doktor tarafından araştırılır ve yüksekliğin nedenine bağlı olarak tedavi uygulanır. Altta yatan neden eğer farklı bir hastalık ise öncelikle hastalığın tedavisi yapılır. Eğer B12 yüksekliği nedeni aşırı doz takviye alımından kaynaklı ise öncelikle B12 içeren tüm takviyelerin ve iğnelerin kullanımına son vermek gerekebilir. Bunu takiben diyet ile alınan B12 içeriği yüksek hayvansal kaynaklı gıdalarda sınırlamalar yapılabilir. Örneğin et, tavuk, balık, yumurta, süt ve süt ürünlerinin tüketimine sınırlama getirilebilir. 

Vücuttaki fazla B12 vitamininin atılmasına yardımcı olmak için bol su tüketilmesi önerilebilir. Benzer şekilde egzersiz yapılması tavsiye edilebilir. Egzersiz günlük sıvı alımını artırılmasına destek olarak böbrek aktivitesinin artmasına katkıda bulunabilir. Ancak egzersiz sırasında vitamin içeren enerji içeceklerinden kaçınmak önemlidir. Kafein içeren içecekler tüketilmesi önerilebilir. Kafein idrar söktürücü özelliğe sahiptir. Hafif diüretik içecekler böbrek aktivitesini artırarak sıvı atımını ve sıvı ile birlikte fazla B12 vitaminin dışarı atılmasını destekleyebilir. Ancak ilaç olarak diüretik kullanılması sakıncalı olabilir.¹³

Suda eriyen bir diğer vitamin olan C vitamini hakkında detaylı bilgiler için “C vitamini fazlalığı belirtileri nelerdir?” yazımızı okuyabilirsiniz.

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.