B6 Vitamini Nedir?
Vitaminler suda çözünen ve yağda çözünen vitaminler olarak 2’ye ayrılır. B kompleks ve C vitaminleri suda çözünen vitaminlerdir. Suda çözünen bir vitamin olduğu için, B vitamini vücutta depolanmaz bu nedenle günlük olarak alınması gerekir. Tahıllar, baklagiller ve yumurta gibi gıdalarda bol miktarda bulunan B6 vitamini, bağışıklık sistemi ve sinir sistemi için oldukça önemli fonksiyonlara sahiptir (3). Ayrıca vitamin B6, barındırdığı özellikler nedeniyle, vücuttaki karbonhidrat, yağ ve proteinlerin düzgün çalışması için de gereklidir (4).
B6 Vitamini Ne İşe Yarar?
Vücutta pek çok görevi bulunan B6 vitamini regl krampları, depresyon ve hamilelikteki bulantılara iyi gelebilir. Ayrıca B6 vitamini cilde faydaları bulunan vitaminlerdendir (4). Cilde faydaları bulunan diğer vitaminlerden D vitamini için ‘’D vitamini Nedir?’’ yazısına bakabilirsiniz.
B6 vitamini, aşağıda bazılarına yer verilen rahatsızlıklardan korunmaya katkı sağlar:
Anemi
Hemoglobin, hücrelere oksijen sağlayan bir proteindir. Hücrelerin yeterince oksijen alması vücuttaki hemoglobin miktarına bağlıdır. Hemoglobin düşüklüğü, anemiye ve beraberinde bireyin kendisini sürekli yorgun veya halsiz hissetmesine sebep olabilir. B6 vitamini, hemoglobin üretiminde görev alır. Böylece anemiyi önleme ve anemi tedavisinde etkileri olabilir (5). B6 özellikle sideroblastik (bakır eksikliğine bağlı) aneminin tedavisinde etkili olabilir (4).
Kardiyovasküler Hastalıklar
Vücutta bulunan 21 aminoasitten biri de homosisteindir. Bu amino asidin kan dolaşımında yüksek miktarlarda bulunması kalp hastalıkları, damar tıkanıklıkları ve felç gibi durumlara neden olabilir (7). B6 vitamini ise kalp ve damar sağlığı ile olumsuz ilişkisi bulunan homosisteinin kandaki normal seviyelerini korumaya yardımcı olur (5). B6 vitaminini B9 (folik asit) ve B12 vitamini ile birlikte kullanmak kardiyovasküler hastlıkların meydana gelme riskini azaltabilir (6). B12 vitamini için ‘’B12 Vitamini Nedir?’’ yazımızı okuyabilirsiniz.
Sabah Bulantısı
Gebeliğin en zor yanlarından birisi sabahları görülen mide bulantılarıdır. Gebelik sürecine B6 vitamini takviyesi kullanmak çok ağır düzeyde görülmeyen bulantı ve kusmalara iyi gelebilir (4). Eğer bulantı veya kusma şikâyetleriniz varsa doktorunuza danışmadan bir takviye kullanmamalısınız. Doktorunuzun size reçete ettiği takviyeyi uygun dozda kullanmak sizin ve bebeğiniz için en faydalısı olacaktır.
Beyin ve Ruh Sağlığı
Kanda bulunan yüksek homosistein seviyesi, beyin sağlığına da olumsuz yönde etkilerde bulunabilir (5). B6 vitamini, homosisteinin kandaki miktarının normal sınırlar içerisinde seyretmesini sağlayarak normal beyin sağlığında iyileştirici etkisi olabilir (5).
Mutluluk hormonu olarak da bilinen serotonin gibi duygular üzerinde etkisi olan hormonların düzenlenmesinde B6 vitamininin rolü vardır. Düşük B6 vitamini tüketimi ile depresiflik arasında bir ilişki olabilir. Vitamin B6 genel olarak normal psikolojik fonksiyonlara katkıda bulunur (7).
Regl Semptomları
Regl döneminde şişkinlik, ruh hali değişiklikleri, yorgunluk gibi semptomlar görülür. B6 takviyesi kullanmak, bu semptomlarda iyileşmeler sağlayabilir (5).
B6 Vitamini Nelerde Var?
B6 vitamini, farklı gıdalarda doğal olarak bulunur. Sağlıklı ve dengeli bir diyet, kişinin günlük B6 vitamini ihtiyacının karşılanmasını olanaklı kılar. B6 vitamini içeren besinler hayvansal ve bitkisel kaynaklar olarak 2’ye ayrılabilir (3):
- Süt
- Somon
- Ton Balığı
- Yumurta
- Beyaz et (Tavuk, hindi gibi kümes hayvanları)
- Kırmızı et ve ürünleri
- Dana ciğeri
Bitkisel B6 Vitamini Kaynakları
- Ispanak, brokoli gibi yeşil sebzeler
- Bezelye
- Nohut
- Kuruyemiş
- Havuç
- Muz
- Kabak
- Pirinç
- Fındık
- Yulaf ezmesi
- Avokado (1, 6, 7)
B12 vitamini içeren gıdalar için ‘’B12 Vitamini Nelerde Var?’’ yazısına bakınız.
B6 Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
B6 vitamini eksikliği çok fazla görülmese de ilerledikçe daha belirgin şikâyetlere neden olabilir. B6 vitamini eksikliği semptom ve bulgularından bazıları şunlardır:
- Şilozlu dermatit (dudaklarda pullanma ve ağzın köşelerinde çatlaklar)
- Glossit (Dilde şişlikle giden iltihap),
- Kansızlık
- Depresyon
- Zayıflamış bağışıklık
- Yüksek homosistein seviyesi
- Bilinç bulanıklığı
- Ruh hali değişiklikleri (2, 5, 6)
B6 vitamini, gıdalar aracılığı ile çok miktarda alınsa bile vücutta depolanamadığı için B6 vitamini fazlalığı görülmesi pek olası değildir. Ancak B6 vitamini takviyesi alan kişilerin yanlış dozda kullanması ile B6 vitamini toksisitesi gelişebilir. Bunu önlemek için doktorunuza danışmadan bir takviye kullanmayınız (2).
B6 vitamini eksikliği belirtilerinin yanı sıra C vitamini eksikliği belirtileri hakkında da bilgi almak için C vitamini eksikliğini detaylı bir şekilde ele aldığımız diğer yazımızı da okuyabilirsiniz.
B6 Vitamini Eksikliği Durumunda Ne Yapılmalıdır?
B6 vitamini eksikliği toplumda nadir rastlanan bir durumdur. Bu nedenle eksikliği, B12 vitamini ve folik asit (B9 vitamini) başta olmak üzere diğer B grubu vitaminlerin eksikliğine sekonder gelişmiş olabilir. Crohn, çölyak gibi emilim bozukluğuna neden olan hastalıklardan veya aşırı alkol tüketiminden kaynaklanıyor da olabilir. Bu nedenle vitamin eksikliği görüldüğü durumlarda şunlar yapılabilir:
- Kişi sağlıklı ve dengeli beslendiğinden emin olmalıdır. Çünkü B6 vitamini, diyetle tüketilen çoğu gıdada bulunur. Eksiklik görülen bireyler beslenme bilgisini sorgulamalı, gerek duyduğu durumda bir diyetisyenden yardım almalıdır.
- Kan testi yaptırarak diğer vitamin değerlerini kontrol ettirebilir. Çünkü B6 vitamininin vücutta B12 ve B9 vitamini ile birlikte hareket ettiği birçok durum vardır. Bu nedenle bu vitaminlerden birinde görülen eksiklik diğerini de etkileyebilir.
- Nedenin saptanması için bir hastaneye başvurarak yardım alabilir. B6 vitamini vücutta ince bağırsaktan emilir. Bağırsakta bir problem olduğunda kişi yeterli miktarda B6 vitamini alsa da emilimi olmaz ve vücutta kullanılamaz. Bazı hastalıklar emilim sorununa yol açabildiği için bir doktora başvurarak gerekli kontroller yaptırılmalı ve B6 vitamini eksikliğinin başka bir sağlık sorunundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı kontrol edilmelidir (6).
Günlük B6 Vitamini İhtiyacı Ne Kadardır?
Vücut için önemli olan B6 vitamininin günlük alınma miktarı toplumun çoğunluğuna göre belirlenir. B6 vitamini günlük ihtiyaç duyulan miktar yaş, cinsiyet gibi durumlara göre de değişiklik gösterebilir. Günlük tüketilmesi önerilen B6 vitamini miktarları şu şekildedir:
- Yetişkin erkekler (19-50 yaş) için 1.3 mg
- 50 yaş üstü erkekler için 1.7 mg
- Yetişkin kadınlar (19-50 yaş) için 1.3 mg
- 50 yaş üstü kadınlar için 1.5 mg'dır
- Hamileler için 1.9 mg
- Emzirenler için 2 mg kadardır (4).
B6 vitamini takviyeleri, kapsül, tablet (çiğnenebilir, dil altı) veya sıvı preparatlar şeklinde piyasada bulunabilir. Bu takviyelerin vücutta emilim ve kullanımları arasında fark yoktur. Farklı preparatlar, sadece kişinin tüketebilme seçeneklerini arttırmayı amaçlar (6).
Sağlıklı bir beslenme düzenine sahip olan ve herhangi bir bağırsak problemi bulunmayan bireylerde B6 vitaminini besinlerden doğal olarak almak en sağlıklı tercihtir. Bununla birlikte vegan ya da vejetaryen diyetle beslenen kişilerin B6 vitamini takviyelerine ihtiyaç duyduğu durumlar olabilir. B6 vitamini takviyesi kemoterapi ilacı, levodopa gibi bazı ilaçlar ile etkileşime girebileceği için herhangi bir takviye almadan önce mutlaka doktorunuza danışın (3, 7).
Günlük vitamin ihtiyaçlarınızı karşılamak daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir. Siz de multivitamin faydaları ya da B1 vitamini faydaları gibi konulardaki içeriklerimizi de inceleyerek vitaminlerin vücudunuza sağlayacağı olumlu etkiler hakkında daha detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.
