Multivitamin Nedir?
Multivitaminler, farklı vitaminlerin, minerallerin ve bazen farklı kaynaklardan gelen diğer bileşenlerin kombinasyonlarıdır. Multivitaminlerin standart bir bileşimi olmadığı için içerikleri ürün içerisinde bulunan vitamin ve minerallere göre değişiklik gösterebilir. Gıdalardan yeterince alınamayan vitaminleri vücuda sağlamak ve eksikliklerine engel olmak için multivitaminler kullanılabilir (1). Bazı durumlarda beslenme, ihtiyacı gidermek için yeterli gelmez ve vitamin takviyesi gerekebilir. Besin eksikliği, vücudun sindirim sisteminin yanlış çalışması sonucu yetersiz beslenme veya emilim bozukluğunun bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Multivitaminler ayrıca gebelik, yetersiz beslenme, hazımsızlık ve birçok hastalık sırasında ortaya çıkan vitamin eksikliği tedavisinde de uzman gözetiminde kullanılır (1).
Multivitamin Ne İşe Yarar?
Multivitaminler vücudun ihtiyaç duyduğu birçok vitamin ve minerali içerdiğinden multivitamin faydaları da ürünler gibi çeşitlidir. Multivitaminler, vücut için tek bir faydayı hedef almayan ve kompleks bir çözüm sağlayabilen birden fazla vitamin ve mineral içerir. Doktor tarafından önerilen şekilde multivitamin kullanmak, vitaminler enerji metabolizmasına katıldığı için zamanla enerji seviyelerini artırabilir. Ayrıca C, E ve D vitaminlerini içeren multivitamin kapsülleri de bağışıklık sistemini güçlendirmek için kullanılabilir. Multivitaminlerde bulunan bir diğer vitamin ise yaşla birlikte alımı azalabilen B12 vitaminidir. Ayrıca yaşlı insanlar daha fazla kalsiyum ve D vitaminine ihtiyaç duyabilir. B12 vitamini esas olarak hayvansal gıdalarda bulunduğundan, bitki bazlı bir diyetle beslenen kişilerde B12 vitamini eksikliği riski olabilir. Vejetaryen veya vegan bir diyet uygulayan kişiler gerekli tüm elementleri almaya çalışabilirler ancak hayvansal kaynaklardan yoksun beslenme, vücutta B12 ve D vitaminlerinin yanı sıra demir, kalsiyum ve çinko gibi önemli minerallerin azalmasına da yol açabilir. Multivitamin kullanımı ile bu ihtiyaçlar giderilebilir. Diyette belirli besin öğelerinin eksikliği sonucunda ortaya çıkan hastalıklar da bulunur. Multivitaminlerde daha sık kullanılan bazı vitaminler vardır ve kullanılma nedenine göre, içeriklerine bakılarak seçilebilir. Bu vitaminlerden biri olan C vitamini, demir emilimini artırarak yorgunluk ve bitkinliğin azalmasına yardımcı olur. Ayrıca bağışıklık sisteminin normal çalışmasına da katkıda bulunur. B12 vitamini de sıklıkla kullanılan diğer vitamindir; C vitamini gibi yorgunluğu ve bitkinliği azaltmaya yardımcı olurken, başka faydaları da vardır. Bağışıklık sisteminin normal işleyişine ek olarak, kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna da katkıda bulunur.
Bağışıklık sistemini güçlendirmenin yolları hakkında daha detaylı bilgi almak ve bağışıklık sistemini güçlendiren besinler nelerdir öğrenmek için bağışıklık sistemi konulu yazılarımıza mutlaka göz atın.
Multivitamin İçinde Neler Var?
Vücudun ihtiyaç duyduğu 13 temel vitamin bulunur. Bu vitaminler yağda çözünen ve suda çözünen olmak üzere iki kategoriye ayrılır. Yağda çözünen vitaminler, vücut tarafından emilmesi ve kullanılması için yeterli yağ tüketimine ihtiyaç duyar. Bu vitaminler arasında A, D, E ve K vitaminleri bulunur. Peki multivitamin takviyeleri içerisinde sıklıkla bulunan A vitamini nedir? A vitamini, yağda çözünür ve cildin korunmasına, görme yetisinin daha sağlıklı olmasına, bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunur. Multivitaminlerde sıklıkla bulunan diğer yağda çözünen vitamin ise D vitaminidir. D vitamini kemiklerin ve dişlerin korunmasına, bağışıklık sisteminin normal fonksiyonuna katkıda bulunan bir vitamindir. Sıklıkla sorulan “D vitamini nedir?” sorusu da bu şekilde yanıtlanabilir. Yağda çözünen tüm vitaminlerin fazlası ise vücutta depolanır ve ihtiyaç anında kullanılabilir. Suda çözünen vitaminler ise vücudun onları emmesi için yağa ihtiyaç duymaz. Yağda çözünen vitaminlerin aksine, vücut suda çözünen vitaminlerin fazlasını depolamaz ve idrar ile vitaminin fazlası vücuttan atılır. Bu nedenle suda çözünen vitaminler içeren yiyecekler günlük olarak tüketilmelidir. Çoğu multivitamin, diğer bileşenlerle birlikte bu temel vitaminlerin bazı kombinasyonlarını içerir. Multivitamin içindekiler genellikle şu vitaminlerdir:
- A vitamini
- B vitaminleri
- C vitamini
- D vitamini
- E vitamini
- K vitamini
Vitaminlere ek olarak birlikte çalıştıkları mineraller de içeriklere eklenebilir. Multivitaminlerde yaygın olarak bulunan mineraller ise şunlardır:
- Kalsiyum
- İyot
- Demir
- Magnezyum
- Manganez
- Selenyum
- Çinko
Multivitamin Nasıl Kullanılır?
Tabletler, kapsüller, efervesan çözünen tabletler, tozlar ve sıvılar dahil olmak üzere farklı multivitamin çeşitleri mevcuttur. Multivitamin türünü etkileyen bir diğer faktör de bileşimidir. Multivitaminler ağızdan alınan besin takviyeleridir. Suda çözünmesi gereken vitaminlerin efervesan formları bulunabilirken gıdalara damlatılabilen, yağda eriyen vitaminler de bulunur. Peki multivitamin günde kaç kez kullanılır? Multivitaminlerin kullanım sayısı, kullanım sebeplerine göre değişebilmekle birlikte günde bir kez veya önerildiği şekilde alınmalıdır. Çünkü önerilen dozdan fazla alınması herhangi bir fayda sağlamaz ve yan etkilere neden olabilir. Fazla alınan vitamin suda eriyen bir tür ise idrarla atılır fakat yağda eriyen bir tür ise zehirlenmelere neden olabilir (3). Ürün paketindeki ve doktor tarafından önerilen talimatlara uyulmalıdır. Doktor başka türlü reçete etmezse multivitaminlerin kapsül versiyonu bir bardak su ile efervesan hali bir bardak su içinde çözündürülerek alınır. Multivitaminleri kullanırken antiasitler, süt ürünleri, çay veya kahveden uzak durmanız önerilir.
Multivitaminler Ne Zaman Alınmalı?
Multivitaminler, yağda çözünen ve suda çözünen vitaminlerin bir karışımını içerir ve genellikle optimal emilim için yiyeceklerle birlikte alınabilir. Birlikte emilimleri zor olan vitaminler, aynı multivitamin takviyesi içerisinde nadiren bulunur. Genellikle suda eriyen vitaminler bir arada, yağda eriyen vitaminler bir arada olarak tüketilmektedir. Her takviye gibi multivitaminlerin de içeriği, tüketim zamanını ve sıklığını etkileyebilir. Yağda eriyen A, D, E ve K grubu vitaminleri içeren multivitaminler genelde yemeklerle birlikte tüketildiklerinde daha kolay emilir. Suda ve yağda çözünen vitaminlerden oluşan gün içerisinde sabah bir kez alınan multivitaminler bulunduğu gibi tok karnına sabah ve akşam iki kez kullanılması gereken takviyeler de bulunur. Her takviyenin tüketim şekli ve zamanı değişebilir. Örneğin; sabahları aç karnına B12 vitamini içeren bir multivitamin takviyesi almak B12 vitaminin emilimini kolaylaştırabilir. Multivitaminleri zamanında almak için kullanım talimatları okunmalı ve bir uzmana danışılmalı, gerekli faydaları görmek için düzenli olarak ve tercihen günde bir kez almaya özen gösterilmelidir. Aynı zamanda multivitaminler bazı ilaçlarla etkileşime girebildiği için başka ilaçlar kullanılıyorsa doktor kontrolünde tüketimleri sağlanır.
Multivitamin kullanımı kişinin yeme alışkanlıklarına ve sağlığına bağlı olarak karar verilen takviyelerdir. Uzman doktor tarafından gerekli durumlarda multivitamin kullanımı için testler istenebileceği gibi kişinin beslenme düzenine bağlı olarak da tavsiye edilebilir. Etkisini, düzenli kullanım ile gösteren multivitamin takviyeleri sağlığın korunmasına yardımcı olabilir.
Multivitaminlerin yanı sıra biotin nedir ve biotin faydaları nelerdir öğrenmek için Biotin (B7 Vitamini) hakkındaki yazımızı da mutlaka okuyun.
Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır
