Uzm. Dyt. Özgür G.
19.09.2023

Balığın Faydaları Nelerdir? Balık Neye İyi Gelir?

Dünyanın üçte ikisi sularla kaplıdır ve bu sularda yaşayan yüzlerce farklı balık çeşidi bulunur. Ulaşılabilir bir protein kaynağı olan balık, pek çok insan için gözden kaçan önemli bir besin kaynağıdır. Her damak tadına uygun, çeşitli lezzet ve pişirme tarzlarına uygun yüzlerce balık çeşidi ile öğünlerinizi zenginleştirebilirsiniz. Balık tüketmek kırmızı et tüketmek istemeyenler için de bir alternatiftir. Balığın faydaları, kalp sağlığının korunmasını ya da depresyon belirtilerinin azalmasını destekleyici durumlar içerir. (1) Balığın insan vücuduna faydaları hakkında merak ettiğiniz tüm detaylar ile “ Balığın faydaları nelerdir?” sorusunun cevabı için okumaya devam edin.

İçerikler (Gizle-)
  1. Balığın Faydaları Nelerdir?

    1. Kalp Krizi ve Felç Riskini Azaltabilir

    2. Büyüme ve Gelişmeyi Destekleyebilir

    3. Beyin Sağlığının Korunmasına Yardımcı Olabilir

    4. Depresyonun Önlenmesine ve Tedavisine Katkıda bulunabilir

  2. Otoimmün Hastalıklara Yakalanma Riskini Azaltabilir

    1. Göz Sağlığının Korunmasına Yardımcı Olabilir

    2. Tansiyonun Düzenlenmesine Yardımcı Olabilir

  3. Balık Ne Zaman Tüketilmelidir?

    1. Ocak Ayı

    2. Şubat Ayı

    3. Mart Ayı

    4. Nisan Ayı

    5. Mayıs Ayı

    6. Haziran Ayı

    7. Temmuz Ayı

    8. Ağustos Ayı

    9. Eylül Ayı

    10. Ekim Ayı

    11. Kasım Ayı

    12. Aralık Ayı

  4. Balık Nasıl Tüketilmelidir?

    1. Fırında Balık

    2. Tavada Kızartma

    3. Izgara

    4. Buharda Pişirme

içerik

Balığın Faydaları Nelerdir?

Balığın Faydaları Nelerdir?

Balık dünyadaki en sağlıklı ve besin değeri yüksek besinlerden biridir. Yüksek kaliteli protein içeriğinin yanı sıra iyot başta olmak üzere D vitamini ve diğer vitamin ile mineraller açısından da zengindir. Genel vücut sağlığının korunması ve beyin fonksiyonlarının düzenlenmesinde önemli rol oynayan omega 3 yağ asitleri için de iyi bir kaynak olan balığın faydaları için haftada en az bir ya da iki kez tüketilmesi önerilir. Omega 3 açısından zengin diğer besinler için “Omega-3 içeren besinler” yazımızı okuyabilirsiniz. Balık tüketemeyen kişiler ise omega-3 faydaları için balık yağı takviyeler kullanabilir. Ayrıca eğer vegansanız Omega-3 eksikliği belirtileri yaşamamak için mikro alglerden üretilen omega 3 takviyeleri tercih edebilirsiniz. 2 Balık tüketmenin faydaları şunlardır:

Kalp Krizi ve Felç Riskini Azaltabilir

Yapılan çalışmalar, düzenli olarak balık tüketmenin kalp krizi, felç ya da kalp hastalıkların yakalanma riskini azalttığı yönündedir. Balığın kalp damar sağlığını koruyucu etkisi içeriğindeki yüksek omega 3 yağ asidi sayesindedir. Omega 3 yağ asidi, damarlardaki plak oluşumunu azaltarak tansiyonun düzenlenmesine yardımcı olur. Kan basıncının düşmesi kalbin aşırı yorulmasına engel olarak kalp damar hastalıklarına yakalanma riskini azaltabilir. 2 3 4

Büyüme ve Gelişmeyi Destekleyebilir

Balıktaki omega 3 yağ asitlerinden biri olan DHA (dokosaheksaenoik asit), özellikle normal beyin ve göz gelişimi için önemlidir. Hamile ve emziren kadınların yeterli miktarda omega 3 alabilmek için balık tüketmesi önerilir. Ancak bazı balıklarda yüksek oranda cıva bulunur. Cıva, bebeklerin beyin gelişiminde sorun yaratabilen bir bileşendir. Bu nedenle anne ve anne adaylarının somon, sardalye ve alabalık gibi düşük cıva içeriğine sahip balıkları haftada 350 gramın üzerinde olmamak şartıyla tüketmesi önerilir. Ayrıca hamile ve emziren kadınlar çiğ ya da az pişmiş balık tüketmekten kaçınmalıdır. Aksi halde çiğ balıktaki mikroorganizmalar bebeğe zarar verebilir. Buna ek olarak büyüme ve gelişme dönemindeki çocukların balık tüketmesi, gelişimlerinin sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi açısından önemlidir. Balık tüketmekte zorlanan çocuklar için balık yağı kullanımı önerilebilir. Çocuklar için balık yağının önemi hakkında detaylı bilgilere “Çocuklar için balık yağı faydaları” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz. 2

Beyin Sağlığının Korunmasına Yardımcı Olabilir

Yaş ile birlikte beyin fonksiyonlarında azalma görülmesi normal bir durumdur. Zihinsel anlamda hafif gerilemeler normal kabul edilse de bazı durumlarda Alzheimer gibi ciddi rahatsızlıklar da yaşanabilir. Yapılan çalışmalarda düzenli olarak balık tüketen kişilerde zihinsel gerileme oranının daha yavaş olduğu gösterilmiştir. Ayrıca beynin duygu ve hafıza durumunu düzenleyen bölümlerinin daha iyi çalıştığı gözlenmiştir. 2

Depresyonun Önlenmesine ve Tedavisine Katkıda bulunabilir

Ruh halinde düşme, üzüntü, enerji azalması, hayata ve aktivitelere olan ilgi kaybı ile karakterize olan depresyon, yaygın görülen bir sağlık problemdir. Yapılan araştırmalar düzenli olarak balık tüketenlerin depresyona yakalanma riskinin daha düşük olduğu yönündedir. Balıktaki omega 3 yağ asitleri, depresyon tedavisinde kullanılan antidepresan ilaçların etkinliğini artırabilir. Ayrıca bipolar bozukluk gibi diğer zihinsel sorunların tedavisine yardımcı olmak da balık yemenin faydaları arasındadır. 2

Otoimmün Hastalıklara Yakalanma Riskini Azaltabilir

Tip 1 diyabet gibi otoimmün hastalıklar, bağışıklık sisteminin sağlıklı vücut dokularına saldırması sonucu ortaya çıkar. Yapılan çalışmalar omega 3 ya da balık yağı tüketiminin çocuklarda tip 1 diyabet riskini azalmasına yardımcı olabilir. Balık yağı hakkında daha detaylı bilgiler için “Balık yağı faydaları” yazımızı inceleyebilirsiniz. 2

Göz Sağlığının Korunmasına Yardımcı Olabilir

Yaş ile birlikte gelişen yaşa bağlı makula dejenerasyonu, yaşlı yetişkinlerde görülen görme bozukluğu ve görme kaybının en önemli nedenidir. Yapılan bazı çalışmalar omega 3 yağ asitlerinin makula dejenerasyonuna karşı koruyucu etki sağladığı yönündedir. Beslenme programınızı haftada bir iki kez balık ile zenginleştirerek göz sağlığının korunmasına yardımcı olabilirsiniz. 2

Tansiyonun Düzenlenmesine Yardımcı Olabilir

Balıktaki omega 3 yağ asitler, kan damarlarının fonksiyonlarını iyileştirerek kanın damarlardan daha rahat geçmesine yardımcı olabilir. Kan damarlarında kolesterolün birikmesini önlemek ve kan basımcını düşürerek tansiyonun düzenlenmesini desteklemek balık yemenin faydaları arasındadır. 5

Balık Ne Zaman Tüketilmelidir?

Balık Ne Zaman Tüketilmelidir?,

Balık etinin faydaları ile vücudunuzu desteklemek için haftada en az 1 ya da 2 kez balık tüketilmesi önerilir. Özellikle omega 3 asitleri ve D vitamininden zengin ringa, sardalya, somon, alabalık ve uskumru gibi balık çeşitlerinin tercih edilmesi önerilir. Bunlara ek olarak yağ oranı daha düşük mezgit, morina, kefal, tatlı su çipurası gibi balıklar da tercih edilebilir. Ayrıca selenyum, çinko, bakır iyot gibi mineraller açısından zengin kardeş, deniz tarağı, kalamar, karides, istiridye ve ıstakoz gibi kabuklu deniz ürünlerine de diyette yer verilmelidir. Balığın faydaları ve lezzetini daha iyi almak için balık çeşitlerini mevsimlerine uygun şekilde tüketmek önemlidir.6 Ülkemizde mevsime göre avlanan balık çeşitleri şöyledir:

Ocak Ayı

Mercan, mürekkep balığı, alabalık, hamsi, istavrit, kefal, kalkan, ahtapot, tavuk balığı, torik. 6

Şubat Ayı

Tavuk balığı, torik, pisi balığı, mezgit, mürekkep balığı, mercan, levrek, kolyoz, kırlangıç, kefal, kalkan, izmarit, istavrit, hamsi, alabalık. 6

Mart Ayı

Alabalık, istavrit, ahtapot, kalkan, kefal, levrek, mercan, tavuk balığı, mezgit, torik, mürekkep balığı, pisi balığı.

Nisan Ayı

Mercan, mürekkep balığı, alabalık, hamsi, istavrit, kefal, kalkan, ahtapot, tavuk balığı, torik. 6

Mayıs Ayı

Kefal, levrek, ahtapot, mezgit, mürekkep balığı, mercan, pisi balığı. 6

Haziran Ayı

Alabalık, ahtapot, kupes, kolyoz, mercan, sardalye, pisi balığı, mezgit, mürekkep balığı, orfoz. 6

Temmuz Ayı

Çipura, alabalık, çinekop, kolyoz, mercan, kupes, trança, sardalya, pisi balığı, orfoz, sinarit. 6

Ağustos Ayı

Barbun, alabalık, akfa, çinekop, çipura, lüfer, kılıç, palamut, orfoz, sardalya, piri balığı, mercan, mürekkep balığı, kırlangıç balığı. 6

Eylül Ayı

Trança, sinarit, sardalya, pisi balığı, palamut, orfoz, mürekkep balığı, melanur, mercan, lüfer, kupes, kolyoz, kılıç, çipura, barbun, alabalık, akya, ahtapot. 6

Ekim Ayı

Uskumru, trança, torik, sazan, sardalya, pisi balığı, palamut, orfoz, mürekkep balığı, melanur, mercan, lüfer, kolyoz, kırlangıç balığı, kefal, karagöz, iskorpit, dil balığı, barbun, alabalık, akya, ahtapot. 6

Kasım Ayı

Uskumru, torik, turna, tavuk balığı, sazan, sardalya, pisi balığı, palamut, mürekkep balığı, mercan, kolyoz, kırlangıç balığı, kefal, karagöz, iskorpit, hamsi, dil balığı, barbun, alabalık, ahtapot. 6

Aralık Ayı

Mürekkep balığı, mercan, kolyoz, kırlangıç balığı, hamsi, alabalık, ahtapot, kefal.6

Balık Nasıl Tüketilmelidir?

Balığın faydaları ile vücudunuzu desteklemek için doğru pişirme süresi ve pişirme şekli uygulamak oldukça önemlidir. Yanlış pişirme yöntemleri balığın kendine özgü protein, mineral, vitamin ve diğer antioksidan bileşenlerinin yapısını bozabilir ve sağlık üzerindeki faydalı etkilerini minimuma düşürebilir. 7  En sağlıklı balık pişirme yöntemleri şunlardır:

Fırında Balık

Fırında Balık

Eğer büyük balık pişirecekseniz balığın üst gövdesine bıçak ile derin ve uzun kesikler atın. Balığın her iki tarafını da kesin. İstediğinize göre üzerine sıvı yağ, tuz, sarımsak ve limon sürebilirsiniz. 180 derece fırında üzeri kızarıncaya kadar balıkları pişirin. 7

Tavada Kızartma

Balıkları kızartmadan önce yıkayın ve kurulayın. Geniş bir kaba un alın ve balıkları unlayın. Tavaya az miktarda sıvı yağ ve tereyağı ekleyip unladığınız balıkları kızartabilirsiniz. 7

Izgara

Balığınız büyükse ızgara yapmadan önce dilimlere ayırın. Izgarayı ve balıkları yağlayın ve ızgara ısındıktan sonra balıkları ızgaranın üzerine yerleştirin. Balıklar kızarınca alt üst edin. 7

Buharda Pişirme

Geniş bir tencereye su ekleyin ve kaynayana kadar bekleyin. Kaynadıktan sonra tencerenin içine ya da üzerine tabak yerleştirin ve balıkları tabağa alarak tencerenin kapağını kapatıp pişmeye bırakın. 7
Balıkları Pişirme süresi balığın kalınlığına göre farklılık gösterebilir. Buna göre taze balıkların pişirme süreleri şöyledir:

  • 1 santimetre kalınlığındaki balıklar: 3 dakika fırında, 4 dakika yağda, 5 dakika ızgara ve 3 dakika buharda pişirilebilir. 7
  • 2 santimetre kalınlığındaki balıklar: 11 dakika fırında, 7 dakika yağda, 6 dakika ızgara ve 7 dakika buharda pişirilebilir. 7
  • 3 santimetre kalınlığında balıklar: 15 dakika fırında, 10 dakika yağda, 9 dakika ızgara ve 11 dakika buharda pişirilebilir. 7
  • 4 santimetre kalınlığında balıklar: 20 dakika fırında, 13 dakika yağda, 11 dakika ızgara ve 14 dakika buharda pişirilebilir. 7

Balık ile birlikte bol yeşillikli salata tüketme içeriğindeki vitamin ve minerallerin vücut tarafından emilimini ve kullanımını arttırabilir. 7

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Önerilen Bloglar

Uzm. Dr. Çiğdem Ş.
28.02.2024

Ramazanda Halsizlik Neden Olur? Nasıl Geçer?

İslam dini için kutsal bir anlamı olan Ramazan ayında, yetişkin Müslümanlar bir ay boyunda şafak vaktinden gün batımına kadar oruç tutar.

Uzm. Dr. Çiğdem Ş.
06.12.2023

Balık Yağı Boy Uzatır Mı

Boy uzunluğunu belirleyen en önemli faktör genlerdir. Kişinin DNA profili boy uzunluğunun yaklaşık %80’inin oluşturur

Uzm. Dyt. Özgür G.
20.11.2023

Hangi Vitamin Eksikliği El Titremesi Yapar?

El titremesi, çeşitli sağlık sorunlarının belirtisi olabilir.